Part of the debate – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 1 Hydref 2019.
Roedd pum cwestiwn yn y gyfres honno o ymyriadau. Mae'r cyntaf yn ymwneud â gweithredoedd Prif Weinidog y DU. Penderfynodd y Goruchaf Lys eu bod yn anghyfreithlon. Roedd yr ail sylw a wnaeth ynghylch fy asesiad o effaith y ddeddfwriaeth ddiweddar ynghylch Brexit heb gytundeb. Rwy'n ofni na fyddaf yn rhannu, yn unol â chonfensiwn y Cwnsler Cyffredinol, fy nghyngor i Lywodraeth Cymru mewn perthynas â hynny.
Gofynnodd imi am y dystiolaeth sydd gennyf fod Prif Weinidog y DU yn bwriadu gweithredu'n anghyfreithlon. Wel, mae'r un wybodaeth ar gael imi ag sydd ar gael i unrhyw aelod arall, sef haeriad mynych y Prif Weinidog y byddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd ar 31 Hydref, boed hynny gyda chytundeb neu heb gytundeb. Mae'r Ddeddf yn gofyn am rywbeth heblaw hynny. Felly, drwy barhau i haeru hynny ymddengys ei fod yn tynnu'n groes i ofynion y ddeddfwriaeth. Gofynnodd pa drefniadau ydym ni wedi'u gwneud i roi gwybod i bobl am ein camau gweithredu mewn perthynas â phrinder. Wel, yn amlwg, rydym ni wedi cyhoeddi cynllun gweithredu ar gyfer Brexit heb gytundeb, ac rydym ni'n gwneud datganiadau heddiw.
Yn olaf, gofynnodd imi am effaith, neu beryglon, peidio â pharchu— fel y credaf y byddai'n dweud—y refferendwm. Gadewch imi ddweud hyn mewn perthynas â'r sylw olaf hwnnw: nid ydym yn wfftio'r ffaith bod canlyniad refferendwm 2016 gyfryw ag ydoedd. Fe wnaethom ni dreulio amser maith yn ceisio eiriol dros fath o Brexit a wnai'r difrod lleiaf posib i Gymru, i economi Cymru ac i'n cymunedau. Methodd hynny yn y Senedd oherwydd yr ornest i arwain y Torïaid. I bob diben, daeth â hynny i ben. Felly, rydym ni wedi bod yn glir mai'r ateb i'r sefyllfa yr ydym ni ynddi yw ceisio refferendwm. Ystyriaf fod hynny'n ddigwyddiad democrataidd ynddo'i hun.