Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Dwi'n falch iawn o gael cyfrannu at y ddadl yma heddiw. Fe fydd y Siambr yn cofio, wrth gwrs, inni drafod egwyddorion cyffredinol y Bil yma ar 10 Gorffennaf, ac fe gytunodd y Cwnsler Cyffredinol ar gais gan y Pwyllgor Cyllid i beidio â gofyn i’r Cynulliad gymeradwyo’r penderfyniad ariannol nes bod y pwyllgor wedi cael cyfle i drafod y gwelliannau drafft, a’u goblygiadau o ran cost, a hynny, wrth gwrs, mewn perthynas â threfniadau’r Comisiwn Etholiadol.

Ar 25 Medi, fe wnaethom ni glywed tystiolaeth gan y Cwnsler Cyffredinol a gan y Llywydd, wrth gwrs, fel yr Aelod â chyfrifoldeb dros y Bil, a chawsom ni gyfle i drafod y gwelliannau drafft mewn perthynas â chyllid ac atebolrwydd y Comisiwn Etholiadol.

Roedd y ffaith nad oedd gwybodaeth ariannol fanwl yn cyd-fynd â gwelliannau drafft y Cwnsler Cyffredinol yn destun siom i ni, yn benodol mewn perthynas ag effaith y gwelliannau ar gost. A dim ond yn gynharach y prynhawn yma, wrth gwrs, y ces i lythyr gan y Cwnsler Cyffredinol yn rhoi rhagor o wybodaeth am y gwelliannau. Dwi'n diolch i’r Cwnsler Cyffredinol am ei lythyr, ond mae e yn anffodus na chafodd ei anfon efallai bach yn gynharach er mwyn gallu ei ystyried yn fwy trylwyr cyn y ddadl hon y prynhawn yma.

Nawr, wrth roi tystiolaeth, fe wnaeth y Cwnsler Cyffredinol gadarnhau mai Comisiwn y Cynulliad fyddai’n ysgwyddo’r rhan fwyaf o’r costau mewn perthynas â’r gwelliannau i ariannu’r Comisiwn Etholiadol a’i ddwyn i gyfri, sef tua £39,000 dros bum mlynedd ar gyfer gwaith craffu. Mae llythyr y Cwnsler Cyffredinol nawr, wrth gwrs, yn cadarnhau hyn ac, o ganlyniad, mae’r pwyllgor yn gyffredinol fodlon â goblygiadau ariannol y Bil.

Fe wnaethon ni glywed gan y Cwnsler Cyffredinol fod trafodaethau’n cael eu cynnal gyda Thrysorlys Ei Mawrhydi ynglŷn â throsglwyddo'r arian ar gyfer y Comisiwn Etholiadol mewn perthynas ag etholiadau a refferenda datganoledig yng Nghymru. Mae’r pwyllgor yn pryderu y gallai Cymru golli arian ac y bydd angen defnyddio adnoddau presennol Cymru i lenwi’r bwlch hwnnw. Rŷn ni'n argymell bod y Cwnsler Cyffredinol yn gwneud ymrwymiad i sicrhau bod y drefn ar gyfer pennu gwerth yr arian sydd i’w drosglwyddo i gronfa gyfunol Cymru i dalu am y costau hyn yn golygu bod digon o arian yn cael ei drosglwyddo i Gymru. Dwi'n nodi ymateb y Cwnsler Cyffredinol i’r argymhelliad hwn fod trosglwyddo’r arian yn ddibynnol, wrth gwrs, ar drafodaethau rhynglywodraethol, sydd y tu hwnt i reolaeth Llywodraeth Cymru. Fodd bynnag, dwi'n falch ei fod e wedi rhoi ymrwymiad y bydd Llywodraeth Cymru yn mynd ar drywydd yr amcan polisi hwn yn ei thrafodaethau. Mae’n bwysig iawn nad yw Cymru’n colli’r arian yma ac, wrth gwrs, ar ei cholled o ganlyniad.

Mae gan y pwyllgor rai pryderon am yr opsiwn y mae’r Cwnsler Cyffredinol yn ei ffafrio i ariannu cyllideb y Comisiwn Etholiadol drwy gyllideb Comisiwn y Cynulliad, mewn perthynas, yn enwedig, ag amseru a materion ymarferol. Yn eich ymateb, rŷch chi'n dweud, wrth gwrs, fod modd dygymod â hynny—wel, mae'r dystiolaeth rŷn ni wedi'i chael yn awgrymu na fydd hynny, o reidrwydd, yn beth hawdd i'w wneud. Rŷn ni hefyd yn pryderu y byddai’r opsiwn hwn yn golygu bod prif weithredwr Comisiwn y Cynulliad yn dod yn swyddog cyfrifyddu ar gyfer cyfran y Comisiwn Etholiadol sy’n ymwneud â Chymru. Dyw'r pwyllgor ddim yn credu bod yr opsiwn hwn yn cynnig atebolrwydd clir. Fel y dywedais i, mae’r Cwnsler Cyffredinol yn dweud bod modd mynd i’r afael â’r materion hyn drwy newid gweithdrefnau a phrosesau y tu allan i’r darpariaethau deddfwriaethol, ac rwy’n siŵr y bydd yr Aelodau yn edrych yn fanylach ar hyn yn ystod trafodion Cyfnod 2 yr wythnos nesaf.

Er y byddai’n well gan y pwyllgor weld y Cwnsler Cyffredinol yn cyflwyno cynnig ar y cyd y cytunwyd arno gyda’r Llywydd, dwi yn falch ei fod e wedi rhoi sicrwydd y bydd e'n parhau i drafod gyda’r Llywydd ynghylch a oes modd dod i gytundeb o’r fath. Yn wir, dwi'n mawr obeithio y bydd posib gwneud hynny. Diolch.