10. Dadl: Brexit

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:36 pm ar 22 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 6:36, 22 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n credu bod hwnnw'n sylw craff iawn. Mae'n fy atgoffa i y byddai cytundeb Papur Gwyn Chequers Mrs May wedi cael aliniad rheoliadol deinamig ar gyfer nwyddau a chynhyrchion bwyd-amaeth, felly byddem ni wedi cael mynediad i'r farchnad sengl, ac roedd ganddo drefniant tollau ynddo. Nid ni a gerddodd i ffwrdd o gytundeb Mrs May; yr Ysgrifennydd Tramor ar y pryd a gerddodd i ffwrdd o'r cytundeb hwnnw. Dominic Raab a wnaeth wrthod cefnogi'r cytundeb hwnnw. Nid pobl ar ochr hon i'r Siambr a drechodd Mrs May. Pobl y tu ôl iddi hi ac ar ei hochr hi ei hun yr oeddynt. O ganlyniad, mae gennym ni'r Brexit caled hwn. Ni fyddwn ni'n ei gefnogi am yr holl resymau yr ydych chi wedi'u clywed: yr effaith ar Gaergybi, yr effaith ar y broses heddwch, yr effaith ar hawliau gweithwyr, y ffaith bod trap-ddôr Brexit wedi'i folltio i'r cytundeb y mae'r Prif Weinidog wedi'i wneud.  

Dywedodd Darren Millar, gan gamddeall hyn, yn debyg i bwyntiau eraill, fod trap-ddôr Brexit yno gan fod yr Undeb Ewropeaidd wedi mynnu hynny. Nid yw hynny'n wir o gwbl. Mae Prif Weinidog y DU yn gwbl abl i roi cymal yn ei Fil sy'n dweud, 'Ar ddiwedd y cyfnod pontio, y Senedd fydd yn penderfynu a yw'n'—nid y Llywodraeth yn rhydd o unrhyw oruchwyliaeth Seneddol. Wedi'r cyfan, bydd gan Seneddau Ewrop i gyd bleidlais ar hyn, ond mae'n debyg nad yw'n ddigon da i bobl y Blaid Geidwadol sy'n mynnu 'adennill rheolaeth'.

Ac yn y fantol yma hefyd y mae dyfodol y Deyrnas Unedig, fel yr ydym ni wedi'i glywed. Os yw'r Cynulliad hwn yn penderfynu peidio â rhoi ei gydsyniad, gobeithiaf y bydd Aelodau ar feinciau'r Ceidwadwyr yma yn dweud wrth eu Llywodraeth pa mor ddifrifol y bydd os ydyn nhw'n penderfynu ddefnyddio confensiwn Sewel i ddiystyru barn y Cynulliad Cenedlaethol hwn. Rwy'n credu weithiau nad oes gan Aelodau'r Llywodraeth Geidwadol unrhyw diddordeb o gwbl yn nyfodol y Deyrnas Unedig, eu bod yn barod i weithredu mewn ffyrdd sy'n gwbl ddiofal o'i huniondeb. Ac mae rhywbeth sylfaenol bwysig yn y fantol yma, a dylen nhw ddefnyddio'r dylanwad sydd ganddyn nhw, y cysylltiadau sydd ganddyn nhw, i wneud yn siŵr eu bod nhw'n deall hynny.  

I gloi, Dirprwy Lywydd, gadewch imi orffen gyda phwynt a wnaeth Delyth Jewell tua diwedd y ddadl, oherwydd mae hyn hyn i gyd yn ymwneud â chydsynio. Mae hyn yn ymwneud â chydsynio. Ac mae'r ddogfen a drafodwyd gennym ni yma yr wythnos diwethaf—yr 20 pwynt—yn ei gwneud yn glir bod hon, yn ein barn ni, yn Deyrnas Unedig sydd ond yn gallu gweithredu ar sail cydsyniad, undeb gwirfoddol o bedair gwlad lle'r ydym ni'n dewis gweithredu gyda'n gilydd, a chydsynio yw ystyr y broses honno. Dyna pam mae gennym ni broses cydsynio deddfwriaethol, ac mae angen rhoi'r amser sydd ei angen ar y broses cydsynio deddfwriaethol honno, mae angen iddi gael ei thrin â'r parch y mae'n ei haeddu, a dadl heddiw yw dechrau, nid diwedd, y broses honno.