Ar ran Cynulliad Cenedlaethol Cymru, ddoe fe dderbyniais i ymddiswyddiad y Comisiynydd Safonau, Syr Roderick Evans. Bydd yr Aelodau'n gwybod am y sylwadau ar yr amgylchiadau sy'n gysylltiedig ag ymddiswyddiad y cyn-gomisiynydd, ac nid wyf yn bwriadu gwneud sylwadau ar y materion hyn yn y fan yma heddiw. Fodd bynnag, rwyf eisiau ei gwneud yn glir bod cofnodi sgyrsiau preifat yn gudd ar ystad y Cynulliad yn achos difrifol o dorri ymddiriedaeth. Rwy'n deall y gwnaed recordiadau sain a oedd yn cynnwys tystiolaeth gyfrinachol gan dyst yn ystod ymchwiliad ffurfiol i ymddygiad Aelod Cynulliad. Mae'n arbennig o ysgytiol bod y recordiad cudd wedi'i wneud gan yr Aelod Cynulliad sy'n destun yr ymchwiliad. O ran y mater o recordio cudd, gofynnwyd i Heddlu De Cymru ymchwilio i sut y gwnaed recordiadau o'r fath, a'u cyfreithlondeb. Mae chwiliad o ystad y Senedd am ddyfeisiau recordio, gan ddechrau gydag ystafelloedd cyfarfod a mannau eraill a ddefnyddir yn gyffredin, eisoes wedi cychwyn.

O ran y weithdrefn gŵynion, yn unol ag adran 4 o Fesur Comisiynydd Safonau Cynulliad Cenedlaethol Cymru 2009—[Torri ar draws.] rwyf yn cynghori Neil McEvoy i fod yn dawel ac i wrando arnaf i ar yr adeg hon.

O ran y weithdrefn gŵynion, yn unol ag adran 4 o Fesur Comisiynydd Safonau Cynulliad Cenedlaethol Cymru 2009, mae'r broses ar gyfer penodi comisiynydd dros dro wedi dechrau. Bydd y comisiynydd dros dro yn ymgymryd ag ymchwiliad i gŵynion parhaus o ran ymddygiad Aelodau'r Cynulliad. Hoffwn ei gwneud yn glir i achwynwyr na fydd unrhyw gŵynion na fyddant yn cael sylw o ganlyniad i ymddiswyddiad y cyn-gomisiynydd. Caiff camau eu cymryd hefyd i ddiogelu gwybodaeth sydd ar gael i'r cyhoedd erbyn hyn ond a gafwyd drwy ymyrraeth mewn achosion safonau cyfrinachol.

Diben hanfodol y cod ymddygiad ar gyfer Aelodau'r Cynulliad yw, a dyfynnaf,

'cynnal enw da Cynulliad Cenedlaethol Cymru a bod...agored ac atebol...er mwyn sicrhau bod gan y cyhoedd hyder yn...Aelodau.... Mae'r Cod yn berthnasol i holl Aelodau'r Cynulliad'. 

Mae tanseilio'r broses safonau statudol, annibynnol, y mae pob un ohonom ni fel aelodau etholedig yn atebol iddi, yn fater difrifol, yn fy marn i. Rwyf wedi penderfynu y byddaf i'n gwneud cwyn i'r comisiynydd safonau dros dro, pan fydd wedi'i benodi, ynghylch y defnydd o ddyfeisiau recordio cudd gan Aelod Cynulliad a rhyddhau gwybodaeth gyfrinachol heb awdurdod.