Hoffwn i ddiolch i David am ei ganmoliaeth i'n hathrawon a'n myfyrwyr ac am ei gwestiwn.

Nod y cwricwlwm newydd yw bod yn gwricwlwm llawer ehangach a fydd yn mynd i'r afael â'r wybodaeth y bydd ei hangen ar ein plant ni ond hefyd yn rhoi'r sgiliau a'r profiadau iddyn nhw. Ac mae hynny'n golygu, o bosib, fod mwy o botensial yn y cwricwlwm hwnnw ar gyfer ffocws mwy galwedigaethol. Ond byddwch chi hefyd yn ymwybodol bod Cymwysterau Cymru yn cynnal ymgynghoriad ar hyn o bryd ar y cymwysterau, ac mae rhyw awgrym y dylid lleihau'r miloedd, yn llythrennol, o gymwysterau y gall plant eu gwneud, ond hynny, mewn gwirionedd, fydd y canllaw o ran y cymwysterau a fydd ar gael ar ôl yr amser yn yr ysgol. Ond mae'r cwricwlwm mwy eang hwn a gallu'r athrawon i gynllunio cwricwlwm sy'n diwallu anghenion y plant o'u blaenau ac anghenion cyflogwyr lleol a'r economi leol—rwy'n credu y bydd y rhyddid ehangach hwnnw yn gallu mynd i'r afael â mater hanfodol ymgysylltu.

Roeddwn i mewn ysgol yn ddiweddar yn cael fy nghyfweld gan fyfyrwyr, ac fe wnaethon nhw ofyn i mi enwi rhywbeth yr oeddwn i wedi'i astudio yn yr ysgol nad wyf erioed wedi'i ddefnyddio eto yn fy ngyrfa broffesiynol gyfan, ac rwy'n amau y gallwn i gyd feddwl am y mathau hynny o bethau. Ac fe wnaethon nhw roi rhestr faith o bethau i mi yr oedden nhw'n teimlo eu bod wedi'u dysgu yn yr ysgol ac yr oedden nhw wedi'u hargyhoeddi na fyddent byth yn mynd i fod o ddefnydd iddyn nhw. Mae'n rhaid inni wrando a rhoi cyfle i'n plant gael lleisio barn o ran, 'beth sydd ei angen arnaf i?', ac i roi perthnasedd i'r dysgu. Felly, hyd yn oed os yw'n rhywbeth—. Mae syrdiau mewn mathemateg yn codi'n aml, felly er nad ydych chi efallai'n deall pam eich bod yn gorfod dysgu syrdiau mewn mathemateg, rydym ni'n gwneud y dysgu'n berthnasol drwy ddweud, 'iawn, efallai nad ydych chi'n hoffi hyn, ond mae angen ichi ddysgu hyn oherwydd— ', a dangos y cysylltiadau i'w sgiliau bywyd yn y dyfodol, i'w gyrfaoedd yn y dyfodol, a dyna sut yr ydym ni'n ymgysylltu â'n dysgwyr i gyd. Mae codi uchelgais yn rhan bwysig o hynny ac esbonio i blant nid yw'r hyn y maen nhw'n ei weld o'u hamgylch yw terfyn eu huchelgais o reidrwydd, a'u bod yn gallu meddwl y tu hwnt i hynny. Ac mae ein rhaglen Seren yn ymgorffori codi dyheadau ein plant i ddweud, 'rydych chi'n ddigon da. Gallwch chi gystadlu â'r goreuon. Mae lle i chi yn y prifysgolion hyn, ar y cyrsiau tariff uchel hyn.' Dyna un o'r rhesymau pam yr ydym eisiau dod â Seren yn is i lawr yr oedran ysgol er mwyn gallu mynd i'r afael â'r materion uchelgais hynny'n gynharach.

Mae athrawon, wrth gwrs, yn hollbwysig. Ni all unrhyw system addysg ragori ar ansawdd yr athrawon sy'n gweithio gyda'n plant o ddydd i ddydd. Dyna pam yr ydym ni wedi diwygio ein rhaglen addysg gychwynnol i athrawon, dyna pam yr ydym wrthi'n ystyried symud i gyfnod o ddwy flynedd i athrawon sydd newydd gymhwyso, fel bod mwy o gefnogaeth a mentora i'r rhai sy'n ymuno â'r proffesiwn am y tro cyntaf, a dyna pam mae angen inni ystyried unwaith y rhaglen Meistr eto. Ond rhaid peidio â dweud wrth athrawon yn eu blwyddyn gyntaf o addysgu fod yn rhaid iddyn nhw wneud gradd Meistr, gan fod ganddyn nhw ddigon i ymdopi ag ef, ond creu'r bwlch hwnnw mewn gwirionedd fel y gall athrawon astudio ar lefel gradd Meistr. Ond hefyd mae angen parhau â'r buddsoddiad cychwynnol y dechreuwyd arno mewn dysgu proffesiynol a gwneud yn siŵr fy mod i'n gallu sicrhau'r adnoddau hynny fel y gall dysgu proffesiynol fod yn barhaus.

Nawr, mae pennaeth yr adran addysg yn yr OECD yn wirioneddol wedi rhoi gogwydd diddorol ar daith addysg Gymraeg. Mae ef o'r farn mai'r rhaglen ddiwygio yr ydym ni'n ymwneud â hi yw'r cyfle gorau i sicrhau system addysg wych, ac mae'n gefnogol iawn o'r cwricwlwm a'r newidiadau i'r cwricwlwm. Ond yr hyn sy'n hollbwysig i mi—mae'n iawn cael cenhadaeth genedlaethol wedi'i hysgrifennu ar ddarn o bapur—ym mis Ionawr, bydd gennym ni ein cwricwlwm gorffenedig wedi'i ysgrifennu ar ddarnau o bapur. Yna, mae'n rhaid i'n sylw droi at y busnes difrifol o weithredu. Rwyf wedi bod yn y Siambr hon yn ddigon hir i weld cynlluniau gwerthfawr iawn wedi'u llunio ar bapur ac yna'n methu yn y cyfnod gweithred. Rwy'n benderfynol o ddysgu gwersi o hynny a pheidio â gadael i hynny ddigwydd o dan fy ngofal i.