Wrth fynd ar drywydd y ddau gyfraniad blaenorol, a oedd yn cwmpasu rhywfaint o'r hyn yr oeddwn i yn mynd i'w godi, nid wyf i'n rhannu'n llwyr hyder Andrew R.T. Davies fod pobl yn barod i roi eu harian ar eu gair. Oherwydd, yn anffodus, mae llawer o bobl yn gorfod prynu ar sail pris ac mae llawer o bobl, hyd yn oed os nad ydyn nhw'n cael eu gorfodi i wneud hynny, maen nhw yn y bôn yn prynu ar sail pris. Ac yn aml mae'r hyn sy'n ymddangos yn rhatach mewn gwirionedd yn ddrutach, gan fod bwyd wedi'i brosesu yn llawn siwgr, halen a braster dirlawn, ac, yn anffodus, rwy'n arswydo o glywed nad yw rhywbeth fel dwy ran o dair o'r holl bobl, ledled y DU, byth yn bwyta bwyd wedi'i baratoi'n ffres. Felly, rydym ni'n wynebu heriau iechyd cyhoeddus eithaf mawr yn hynny o beth.

Ond rydych chi eisoes wedi sôn am yr argyfwng dirfodol yn sgil Brexit, sydd wedi'i ohirio am nawr, ond nid yw'r bygythiad o orfod ymadael yn drychinebus â'n prif farchnad allforio a mewnforio bwyd wedi diflannu—mae wedi'i ohirio am flwyddyn yn unig. Ac felly, yn union fel y mae'r Llywodraeth sy'n ymadael—Llywodraeth y DU—yn hapus i agor gwasanaeth caffael cyffuriau y GIG i gwmnïau fferyllol mawr yr Unol Daleithiau, rwy'n ofni hefyd nad oes ganddyn nhw unrhyw amheuon ynghylch aberthu safonau bwyd ar allor cytundebau masnach rydd, fel y'u gelwir. Felly, gallai hynny olygu buddiannau ffermio o'r Unol Daleithiau, y mae cwmnïau prosesu bwyd rhyngwladol yn tra-arglwyddiaethu arnyn nhw, nad ydyn nhw'n poeni dim am y niwed amgylcheddol y maen nhw'n ei achosi i'n priddoedd, ein moroedd a'n haer, gan sathru ar fuddiannau ffermio Cymru. Felly, mae gennym ni rai heriau eithaf sylweddol o'n blaenau.

Hoffwn ddathlu'r pethau yr ydych chi wedi'u hamlinellu eisoes yn eich datganiad. Fe wnaethoch chi sôn am chwech o'r wyth clwstwr bwyd a diod, ac rwy'n credu bod clwstwr garddwriaeth hefyd, ac ni fyddwch yn synnu o fy nghlywed yn eich holi am hyn, oherwydd rwy'n credu mai dyma un o'r pethau pwysicaf i bob un ohonom. Mae dros 60 o gynhyrchwyr llysiau masnachol ar gronfa ddata Tyfu Cymru. Pa gynnydd allwch chi ddweud wrthym ni amdano am eu gallu i wneud Cymru'n gynhyrchydd mwy cynaliadwy o'n llysiau a'n ffrwythau ein hunain, ac yn llai agored, felly, i ymadawiad trychinebus o'r UE ddiwedd y flwyddyn nesaf?

Rwy'n sylwi hefyd y bydd cyfarfod yfory o enillwyr cronfa her yr economi sylfaenol yn Llanelwedd, y mae Lee Waters yn mynd iddo, yn ôl pob tebyg. Mae gennyf i ddiddordeb mawr mewn gwybod pa gynlluniau sydd ar y gweill i ymestyn uchelgais bwrdd gwasanaethau cyhoeddus Sir Gaerfyrddin i gaffael mwy o fwyd sector cyhoeddus yn nes at adref o fusnesau lleol, a sut ydych chi'n credu y gallai arferion da gael eu lledaenu i'r holl fyrddau gwasanaethau cyhoeddus eraill. Rwy'n nodi yn arbennig y bu'r Athro Sonnino o adran ddaearyddiaeth Prifysgol Caerdydd yn annerch sefydliad bwyd ac amaeth y Cenhedloedd Unedig ddoe a'i fod wedi tynnu sylw at bwysigrwydd rhwydweithiau bwyd trefol lleol ar gyfer mynd i'r afael â'r newid yn yr hinsawdd a datgarboneiddio ein rhwydweithiau bwyd.