Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:16 pm ar 10 Rhagfyr 2019.
Rwy'n derbyn yr hyn a ddywedodd y Prif Weinidog yn yr atebion sobr a difrifol y mae wedi eu rhoi i gwestiynau cynharach, ac yn wahanol iawn i'r pantomeim a gawsom ni ar ddechrau'r cwestiynau heddiw. Erys y ffaith fod gan Gymru un o'r cyfraddau goroesi canser isaf yn y byd ymhlith gwledydd sydd â data cymaradwy. Rydym ni'n bedwerydd ar ddeg ar hugain o 36 yn y ffigurau diweddaraf yr wyf i wedi eu gweld gan Pancreatic Cancer UK, yr wyf i'n gwisgo eu rhuban heddiw, o ran goroesi am bum mlynedd.
Rwy'n siŵr y bydd y Prif Weinidog yn derbyn gennyf, os edrychwn ni yn ôl 10 neu 15 mlynedd, ein bod ni'n edrych ar ganser y prostad yn yr un modd negyddol, ond bu datblygiadau aruthrol o ran trin canser y prostad yn y cyfnod hwnnw a gallai'r un peth fod yn wir gyda mwy o flaenoriaeth i ddioddefwyr canser pancreatig hefyd. Gwn fod y Llywodraeth wedi bod yn gyflym i ddatgan argyfwng hinsawdd; ni allaf ddeall felly pam y mae'n teimlo mewn unrhyw ffordd ei bod wedi ei llesteirio rhag gwneud yr un peth ar gyfer canser pancreatig oherwydd mae hyn yn mynd i wneud gwahaniaeth aruthrol o bosibl i fywydau nifer fawr o bobl o gofio'r newyddion hynod ofidus y mae hyn yn ei gyfleu i bobl sy'n darganfod yn sydyn eu bod yn ddioddefwyr. Tua 25 y cant yn unig yw'r gyfradd oroesi am fis, neu beth bynnag yw ef—dim ond tua 25 y cant yw ef am flwyddyn. Felly, po fwyaf o flaenoriaeth y gall y Llywodraeth ei rhoi i hyn, y gorau fydd pethau.