Part of Cwestiynau i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 10 Rhagfyr 2019.
Mae dyled yn amlwg yn bryder cynyddol yn y sefyllfa bresennol. Gwyddom o'r adroddiad 'Cymru yn y coch': a oedd yn asesu effaith dyledion problemus yng Nghymru yn gynharach eleni mai Caerdydd, ein dinas fwyaf, sydd hefyd â'r dwysedd uchaf o ddyled. Mae bron i 200,000 o bobl ledled Cymru yn ymgodymu â dyledion difrifol ac mae 200,000 arall eisoes yn dangos arwyddion o drallod ariannol. Ac yn anffodus, dyma'r adeg o'r flwyddyn pan fydd pobl yn cael eu hannog i wario arian nad yw ganddyn nhw.
Ond, er hynny, y prif resymau y mae pobl yn mynd i ddyled ddifrifol yw incwm sy'n gostwng o ganlyniad i'r economi gìg y mae'n rhaid i ni fynd i'r afael â hi erbyn hyn, yn ogystal â salwch neu anaf a diweithdra, sy'n anodd iawn eu lliniaru, gan nad oes gan bobl syniad bod hynny ar ddod, fel arfer. Yn frawychus, rwy'n darllen bod hyn yn golygu bod llawer yn defnyddio cardiau credyd i lenwi bylchau yn eu costau byw bob dydd, ac rydym ni hefyd yn gwybod bod toriadau i fudd-daliadau mewn gwaith ac allan o waith yn ystod y naw mlynedd diwethaf o dan gamau cyni y Llywodraeth Dorïaidd hon yn ffactor pwysig.
Mae pobl sydd mewn dyled ddifrifol yn fy etholaeth i yn aml yn cael eu llorio gan y broblem i'r fath raddau fel eu bod nhw'n araf i ddod i gael cyngor. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau y gall pobl gael gafael ar wasanaethau cyngor ar ddyledion yn rhwydd pan eu bod nhw'n mynd i'r fath drafferthion?