Rydych yn cyfeirio at adroddiad y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau am ddyfodol budd-daliadau lles yng Nghymru. Gan fy mod â rhan yn yr adroddiad hwnnw, ni fyddaf yn rhoi sylwadau. Fodd bynnag, edrychaf ymlaen at glywed sut y mae Llywodraeth Cymru yn ymateb.

Rydych yn cyfeirio at doriadau cyni, wel, mae fy ngeiriadur yn disgrifio 'toriadau cyni' fel bod heb ddigon o arian, ac, o'r herwydd, gwaddol oedd hynny, nid dewis. Gwyddom, oherwydd yr hyn a wnaed ers 2010, y gall gwariant cyhoeddus ddechrau cynyddu'n sylweddol eto nawr. Pam ydych chi yn hytrach yn hyrwyddo'r polisïau economaidd sy'n cael eu ffafrio gan y gwledydd hynny sydd â diffyg mawr a geisiodd ddifrïo a gwrthod cyni ac yn y pen draw y gorfodwyd toriadau llawer, llawer uwch arnynt—yn union fel y mae eich plaid yn ei gynnig ar lefel y DU nawr, mewn cyfraddau llog a'r math o gyni na welsom ni yma ers yr ail ryfel byd?

Nawr, fel y dywedais, mae Cymru wedi cael Llywodraeth Lafur ers dros ddau ddegawd. Pam wnaethoch chi fethu â chrybwyll ffigurau cyn 2010? Hyd yn oed cyn y chwalfa ariannol, mae ffigurau swyddogol yn dangos mai Cymru oedd â'r lefelau tlodi plant uchaf yn y DU: 29 y cant yn 2007; 32 y cant yn 2008, hyd yn oed cyn y chwalfa. Yn 2012, mae cipluniau tlodi plant gan Achub y Plant yn dweud mai Cymru oedd â'r tlodi mwyaf a'r cyfraddau tlodi plant mwyaf difrifol o unrhyw wlad yn y DU, ac ym mis Mai eleni, dywedodd y Rhwydwaith Dileu Tlodi Plant mai Cymru oedd yr unig wlad yn y DU i weld cynnydd mewn tlodi plant y llynedd i 29.3 y cant.

Mewn gwirionedd, mae polisi'r Deyrnas Unedig yn bwysig—. Ffigurau swyddogol yw'r rheini, os gwelwch yn dda gwiriwch nhw. Mae materion polisi'r DU yr ydych yn cyfeirio atynt yn berthnasol, wrth gwrs, ar draws y DU, ond dim ond Cymru sydd â Llywodraeth Lafur. Rydych yn dweud bod tystiolaeth yn dangos bod rhaglenni allweddol Llywodraeth Cymru yn gwneud gwahaniaeth drwy liniaru effaith tlodi. A wnewch chi, felly, ymddiheuro, er enghraifft, am grynodeb ffeithiau'r Grŵp Gweithredu ar Dlodi Plant a gyhoeddwyd ym mis Mai, a ddywedodd fod gan Gymru'r gyfradd tlodi gyffredinol uchaf yn y DU yn 2018, neu am ganfyddiadau adroddiad Joseph Rowntree ar dlodi ym Mhrydain a gyhoeddwyd fis Rhagfyr y llynedd, a oedd yn dweud o blith pedair gwlad y DU, yr oedd yr un polisïau gan Lywodraeth y DU yn effeithio arnynt—mai  Cymru oedd â'r gyfradd dlodi uchaf yn ystod yr 20 mlynedd diwethaf, nid naw yn unig?

Cyfeirir at Gymru, fel y gwyddom ni, mewn llawer o adroddiadau eraill. Mae Rhwydwaith Dileu Tlodi Plant Cymru wedi bod yn galw ers amser ar i Lywodraeth Cymru gynhyrchu strategaeth tlodi plant newydd gyda thargedau mwy uchelgeisiol i ddileu tlodi plant. Ym mis Mai, mae Sefydliad Joseph Rowntree, Dr Steffan Evans, swyddog—. Mewn erthygl ar gyfer Sefydliad Joseph Rowntree, dadleuodd Dr Evans o Sefydliad Bevan fod tlodi plant yn dal i fod yn fater o bwys yng Nghymru ac y bu 'diffyg meddwl cydgysylltiedig', lle nad yw polisi Llywodraeth Cymru i liniaru tlodi 'wedi bod yn gweithio mewn cytgord' â meysydd eraill fel tai. Ac, wrth gwrs, dywedodd Comisiynydd Plant Cymru ym mis Mawrth y dylai Llywodraeth Cymru ysgrifennu cynllun cyflawni newydd ynghylch tlodi plant, yn canolbwyntio ar 'gamau pendant' a 'mesuradwy'.

Pam mae Llywodraeth Cymru wedi methu â chefnogi galwadau am unrhyw gynllun priodol, fel y trafodwyd mewn dadl gan unigolyn yn gynharach eleni? A sut mae hi'n ymateb i alwadau gan y sector, gan gydnabod bod yr ysgogiadau polisi Cymreig sydd gan Lywodraeth Cymru o fewn ei phŵer yr union faes yr hoffent ganolbwyntio arno, gan eu bod yn cytuno bod pwerau y dylai Llywodraeth Cymru fod yn eu defnyddio ac y gall ei defnyddio i fynd i'r afael ag achosion sylfaenol tlodi? Dywedwyd hynny yn y misoedd diwethaf, nid degawd yn ôl.

Dywedwch y byddwch yn sicrhau, drwy gydol y broses adolygu, y bydd lleisiau'r rheini sydd wedi byw mewn tlodi yn cyfrannu at y dewisiadau ar gyfer y dyfodol. Saith mlynedd yn ôl, gwrthododd Llywodraeth Cymru adroddiad 'Cymunedau yn gyntaf—Y Ffordd Ymlaen' gan Gyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, a ganfu y dylai cynnwys y gymuned yn y gwaith o gyd-gynllunio a chyd-ddarparu gwasanaethau lleol fod yn ganolog i unrhyw raglen olynol a fyddai'n arwain ar drechu tlodi. Ac, ar ôl gwario £0.5 biliwn ar y rhaglen honno, aeth Llywodraeth Cymru ati i'w diddymu, ar ôl methu â lleihau'r brif gyfradd dlodi neu gynyddu ffyniant cymharol yng Nghymru. Fel y dywedodd Sefydliad Bevan, os yw pobl yn teimlo bod polisïau'n cael eu gorfodi arnynt, nid yw'r polisïau'n gweithio, a dylid llunio rhaglen newydd gyda chymunedau, nid ei chyfarwyddo o'r brig i lawr.

Sut, felly, ydych chi'n ymateb i ddatganiad Ymddiriedolaeth Carnegie yn eu hadroddiad diweddaraf ar drefi trawsnewid mai'r dull galluogi gwladol, megis symud o bennu targedau i ganlyniadau, o'r brig i lawr i'r gwaelod i fyny, cynrychioli i gyfrannu, yw'r ffordd o symud ymlaen o statws y darparwr lles tuag at ddull mwy galluogol o lywodraethu, gyda newid yn y berthynas rhwng dinasyddion, y gymuned a'r wladwriaeth, lle mae cymunedau yn y sefyllfa orau i ddod â chyfoeth o wybodaeth leol ac egni ar y cyd i'r penderfyniadau sy'n effeithio arnynt?

Yn olaf, sut ydych chi'n ymateb i'r dystiolaeth sydd ar gael gan Rwydwaith Cydgynhyrchu Cymru fod angen inni fesur beth sy'n bwysig? Mae eu pecyn cymorth yn dweud ei fod o'r pwys mwyaf i'r bobl y mae eich gweithgarwch yn eu cefnogi bod y bobl yn cyd-ddylunio yn ogystal â chymryd rhan yn y gwerthusiad. Felly, sut fydd arweinydd yr adolygiad tlodi plant yr ydych yn ceisio ei gyflogi ar hyn o bryd yn ceisio cymhwyso'r gwersi newydd hynny, neu'r hen wersi, i sicrhau bod yr anghenion sy'n parhau ar ôl dau ddegawd yn cael eu trafod o'r diwedd mewn ffordd sy'n mynd i'r afael â'r achosion ac nid yn unig yn talu am y symptomau?