Wel, rwy'n gobeithio y bydd yr Aelod yn falch, pan fyddwn yn cyhoeddi'r fersiwn derfynol o ganllawiau'r cwricwlwm ddiwedd y mis hwn, ein bod wedi gwrando'n ofalus iawn ar yr adborth o'r cyfnod cychwynnol mewn perthynas â'r Siarter. Mae'r gwerthusiad allanol yn mynd rhagddo, ac oherwydd y newidiadau i amserlen y gwerthusiad, ni fydd y prosiect yn cael ei gwblhau tan ddiwedd mis Chwefror. O ganlyniad, ni fydd canllawiau newydd yn cael eu cyhoeddi tan dymor yr haf. Disgwylir i ysgolion weithredu'r fframwaith newydd o fis Medi 2020 ymlaen, ac mae cydgysylltwyr Siarter Iaith wedi cael gwybod am yr amserlen newydd hon. Felly, yr oedi mewn perthynas â'r gwaith gwerthuso sydd wedi arwain at yr effaith ganlyniadol hon. Ond bydd y Siarter yn ffordd bwysig iawn i ni o ddatblygu'r iaith.

Un o'r heriau sy'n ein hwynebu weithiau, yn enwedig i blant lle nad yw Cymraeg yn iaith y cartref, yw bod iaith, yn rhy aml, yn cael ei hystyried yn rhywbeth sy'n digwydd yn yr ystafell ddosbarth yn hytrach na'i bod yn rhan fyw o gymuned yr ysgol gyfan a phob agwedd arni. Ac felly bydd gallu adeiladu ar siarad yr iaith y tu allan i'r ystafell ddosbarth yn rhan bwysig iawn, yn gyntaf oll, o ddatblygu sgiliau a hyfedredd unigolion, ond hefyd wrth anfon neges glir iawn ynglŷn â lle'r iaith nid yn unig ym mywyd yr ysgol, ond ym mywydau plant o ddydd i ddydd a'r cymunedau y maent yn byw ynddynt.