Adolygiad Reid

1. Cwestiynau i'r Gweinidog Addysg – Senedd Cymru ar 15 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hefin David Hefin David Labour

5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gynlluniau Llywodraeth Cymru i weithredu argymhellion Adolygiad Reid? OAQ54918

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 2:09, 15 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Derbyniwyd argymhellion adolygiad Reid mewn egwyddor gan Lywodraeth Cymru yn 2018, ac ers hynny, rwyf wedi bod yn bwrw ymlaen â chamau i gefnogi’r argymhellion hyn gyda Gweinidogion a swyddogion o bob rhan o'r Llywodraeth.

Photo of Hefin David Hefin David Labour

(Cyfieithwyd)

Yn y dystiolaeth a roddodd y Gweinidog i'r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yr wythnos diwethaf, gwnaeth ymrwymiad cyllidebol clir i sicrhau £15 miliwn o wariant ar gyfer gweithredu, yn benodol, argymhelliad 2 yn adolygiad Reid. Ond roedd argymhelliad 2 yn adolygiad Reid yn argymell £30 miliwn y flwyddyn yn ychwanegol i gymell ymchwilwyr i sicrhau mwy o gyllid gan fusnesau ac o'r tu allan i Gymru. Nid oes gennyf unrhyw amheuaeth fod y Gweinidog wedi ymrwymo i gyflawni argymhellion adolygiad Reid mewn egwyddor, ond mae'r ffigur a amlinellwyd ganddi £15 miliwn yn brin. A’r hyn a ddywedodd mewn ymateb i gwestiynau oedd bod Llywodraeth Cymru yn ariannu’r ymchwil mewn amrywiaeth o wahanol adolygiadau sydd bron yn Fysantaidd o ran eu cymhlethdod. Mae'r arian allan yno yn rhywle, ond mae'n gymhleth iawn ei archwilio y tu hwnt i'r £15 miliwn a ymrwymwyd ganddi. Serch hynny, mae trydydd argymhelliad adolygiad Reid yn argymell un brand trosfwaol ar gyfer ei gyllid ymchwil ac arloesi i gynyddu gwelededd a chysondeb. Felly, gyda hynny mewn golwg, a all esbonio’n fanylach o ble y daw'r arian? Ac os na all wneud hynny heddiw, a wnaiff hi ymrwymo i ddarparu esboniad cyn gynted â phosibl, ac os oes modd, gwneud datganiad i'r Siambr ynglŷn â hynny, a gweithio gyda'i chyd-Weinidogion i sicrhau’r cysondeb a argymhellwyd gan adolygiad Reid?

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 2:10, 15 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Mae'r Aelod yn llygad ei le, Lywydd: rydym yn buddsoddi oddeutu £15 miliwn mewn cronfa arloesi ac ymgysylltu. Roedd honno'n gronfa a gafodd ei diddymu neu ei dirwyn i ben yn ôl yn 2014 oherwydd y pwysau a oedd ar gyllideb Llywodraeth Cymru bryd hynny, ac rwy'n falch iawn ein bod wedi gallu ailddechrau ariannu'r ddarpariaeth honno. Yn ychwanegol at hynny, rydym yn dyrannu cyllid ymchwil o safon i CCAUC yn unol â'r argymhellion yn adroddiadau Reid a Diamond. Ond mae cyllid ar gyfer ymchwil ac arloesi wedi'i wasgaru ar draws nifer o bortffolios: fy mhortffolio i, portffolio Ken Skates, a phortffolio Vaughan Gething. Felly, at ei gilydd, mae Llywodraeth Cymru yn gwario symiau sylweddol o arian ar ymchwil, ar arloesi yn gyffredinol. Gall fod yn gymhleth a dyna pam fod swyddogion yn gwneud y gwaith hwn, er mwyn gallu cael gwell dealltwriaeth o'r adnoddau sydd ar gael.

Ond mae'n rhaid i mi ddweud wrth yr Aelod, mae ein gallu i ariannu prifysgolion yn y ffordd hon o dan fygythiad difrifol oherwydd y diffyg eglurder o dan y gronfa ffyniant gyffredin. Mae llawer o'r adnoddau sydd wedi ariannu rhaglen Sêr Cymru, rhaglen Sgiliau'r Economi Wybodaeth ym Mhrifysgol Bangor—mae'r rhaglenni hyn wedi cael eu hariannu gan arian o gronfeydd strwythurol Ewropeaidd, ac mae'r anallu i gael eglurder ynghylch hynny a'r anallu i gael Llywodraeth Cymru i gyfeirio'r cyllid hwnnw yn fygythiad gwirioneddol. A dyna pam fod Prifysgolion Cymru yn cefnogi galwad Llywodraeth Cymru am eglurder gan Lywodraeth San Steffan ar y gallu i gael y cronfeydd strwythurol newydd, ac i'r cronfeydd hynny gael eu rheoli yma, yn gwbl briodol, gan y Llywodraeth hon, ac i'r Senedd hon allu craffu arnynt.