Part of the debate – Senedd Cymru am 6:00 pm ar 15 Ionawr 2020.
Does dim rhaid edrych yn ddwfn iawn i gael syniad o pam dydy ein system gyfiawnder ni ddim yn gweithio dros ddioddefwyr. Rhwng 2010 a 2016, mi dorrwyd un rhan o dair o gyllideb y Weinyddiaeth Gyfiawnder. Hon oedd yr adran gafodd ei tharo ail waethaf ar ôl yr Adran Waith a Phensiynau. Mi gafodd cyllidebau llysoedd eu torri; nifer y llysoedd ynadon eu torri o 330 i 150. Mae effaith y mesurau yna, wrth gwrs, yn siŵr o fod wedi gweithio eu ffordd drwy'r system gyfan, o Wasanaeth Erlyn y Goron, y ffordd maen nhw'n ymgymryd ag achosion, i oedi yn y llysoedd, i ymgyfreithwyr neu litigants yn cael eu gorfodi i gynrychioli eu hunain, y gefnogaeth a'r gwasanaethau sydd ar gael i ddioddefwyr a goroeswyr yn cael ei erydu. Os ydych chi'n ddioddefwr trais rhywiol sy'n chwilio am gwnsela, mi ydych chi'n debyg o gael clywed wrth wneud y cais yna fod rhestr aros eich canolfan argyfwng trais rhywiol chi wedi cau oherwydd diffyg cyllid. O ganlyniad, wrth gwrs, mae iechyd meddwl ac emosiynol yn siŵr o ddirywio.
Canolfan Gefnogaeth Trais a Cham-drin Rhywiol Gogledd Cymru ydy'r unig wasanaeth rape crisis ar draws chwech o siroedd y gogledd sy'n darparu cwnsela arbenigol i holl ddioddefwyr. Dyma ddywedodd eu cyfarwyddwr nhw, Jane Ruth: