Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 21 Ionawr 2020.
Wel, fe wnaethom ni gyflawni canlyniadau'r refferenda ym 1997 a 2011. Ac rwy'n berffaith hapus i weld y Blaid Lafur yn ymrwymo i fynd yn ôl i'r UE pan fyddwn wedi gadael; yr hyn nad oedd ganddi'r hawl foesol i'w wneud oedd ceisio rhwystro canlyniad y refferendwm cyn iddo gael ei gyflawni mewn gwirionedd. Mae'n safbwynt gwbl anrhydeddus i bleidiau eraill ddweud, 'Rydym yn well ein byd y tu mewn i'r UE', ac i ymgyrchu. Rwy'n credu y byddai'n gam dewr iddyn nhw ei gymryd, ac rwy'n gobeithio, yn wir, y byddan nhw'n ei gymryd, oherwydd bydd hynny, rwy'n credu, yn helpu i gadarnhau eu bod mor amherthnasol ag y maen nhw ar hyn o bryd ar gyfer y dyfodol rhagweladwy.
Ond nid yw'r ddadl hon yn ymwneud â hawliau gweithwyr nac unrhyw elfen arall o gynhwysion ymgyrch y refferendwm. Nid wyf i'n awyddus i weld unrhyw gamu yn ôl ar hawliau gweithwyr yn fwy nag y mae unrhyw Aelod arall yn ei wneud yn y tŷ hwn. Mae hyn i gyd yn ymwneud â chymhwysedd deddfwriaethol. Dyma beth yw democratiaeth. Cenhedloedd, er da neu ddrwg, yn gwneud penderfyniadau. Trwy etholiadau, maen nhw'n ethol Llywodraethau i gyflwyno cyfreithiau ac i newid cyfreithiau. Ac os nad ydym ni'n mynd i gael Senedd sofran yn y cyswllt hwnnw, yna, i bob pwrpas, nid ydym ni wedi gadael yr UE o gwbl yn y manylion hynny.
Felly yn y pen draw, mae hyn yn ymwneud â pha fath o wlad yr ydym ni a pha fath o genedl yr ydym ni. Pa fath o system etholiadol i gyflawni ewyllys democrataidd y bobl sydd gennym ni? Mae'n rhyfeddol bod gennym ni blaid cenedlaetholwyr, fel y'i gelwir, yn y lle hwn nad yw'n credu mewn gwirionedd mewn annibyniaeth genedlaethol fel y mynegir drwy sefydliadau cynrychioliadol; byddai'n well o lawer ganddyn nhw gael eu llywodraethu gan elît technocrataidd nad ydym ni'n ei ethol ac nad ydym yn gallu ei enwi hyd yn oed yn y rhan fwyaf o achosion, wedi'i leoli ym Mrwsel.
Roedd hon yn bleidlais gan bobl Prydain a phobl Cymru dros annibyniaeth a goruchafiaeth eu sefydliadau seneddol, gan gynnwys hon yma yng Nghaerdydd. Mae cyflawni'r hyn y pleidleisiodd y bobl drosto dair blynedd a hanner yn ôl yn foment hanesyddol i'r wlad hon, ac mae arnaf ofn bod y Blaid Lafur, a Phlaid Cymru yn arbennig, wedi siomi'r bobl sydd wedi eu hethol.