Part of the debate – Senedd Cymru am 4:31 pm ar 21 Ionawr 2020.
Ar ddechrau'r ddadl hon, dywedodd y Prif Weinidog y byddem ni'n sicr yn clywed ein gwrthwynebwyr yn honni bod y penderfyniad i argymell pleidleisio ar y cynnig cydsyniad deddfwriaethol wedi'i seilio ar ein gwrthwynebiad i'r cytundeb tynnu yn ôl ei hun, ac rwy'n falch na wnaeth Mark Reckless a Neil Hamilton ein siomi yn hynny o beth yn yr hyn sy'n gorfod bod yn ymgais parhaus ac, rwy'n meddwl, fwyfwy taer am berthnasedd fod Mandy Jones, wrth gyfri'r diwrnodau tan Brexit, yn ein hatgoffa ei bod yn gyfyngedig erbyn hyn diolch byth. Ond gadewch i mi ddweud yn gwbl onest bod y penderfyniadau hyn bob tro yn benderfyniadau pwysig i Lywodraeth sy'n dymuno gweld Undeb mwy effeithiol.
Am 20 mlynedd, rydym ni a Llywodraethau olynol y DU, mewn gwirionedd, wedi ymdrechu'n galed i osgoi sefyllfa lle y torrir cytundeb Sewel, oherwydd er bod y Goruchaf Lys wedi dyfarnu nad yw'n gyfiawnadwy, y mae, fel yr amlinellodd Mick Antoniw yn ei gyfraniad, ag arwyddocâd enfawr. Dylai confensiynau mewn cyfansoddiad heb ei ysgrifennu fod yn bwysig. Mae'n gonfensiwn nad yw'r sofran yn gwrthod llofnodi Deddfau Seneddol a gaiff eu pasio'n briodol gan y ddau Dŷ; ni all yr un statud na llys ei gorfodi i wneud hynny. Mae'n gonfensiwn nad yw Tŷ'r Arglwyddi yn ceisio rhwystro deddfwriaeth sydd wedi ymddangos mewn maniffesto etholiad y blaid fuddugol.
Felly, mae'n amlwg ein bod ni wedi meddwl yn hir ac yn galed cyn cynghori'r Senedd i wrthod cydsyniad. Yn groes i ddadl arweinydd yr wrthblaid, nid yw hyn yn ymwneud ag atal Brexit na phwdu, gan fod yr etholiad cyffredinol yn ddi-os wedi rhoi mandad i Lywodraeth y DU negodi perthynas â'r UE ar sail y cytundeb masnach rydd y maen nhw wedi ei amlinellu. Fel y mae ein dogfen ar negodiadau a blaenoriaethau i Gymru yn y dyfodol yn ei nodi, er nad ydym yn credu bod hynny er budd gorau Cymru, rydym yn derbyn mai dyna fan cychwyn y trafodaethau, ac rydym yn pennu'r cyfeiriad yr ydym ni o'r farn y mae angen iddyn nhw ei gymryd.
Mae ein gwrthwynebiad i'r Bil wedi ei seilio ar yr hyn y mae'n bygwth ei wneud i'r setliad datganoli, ac mae'n iawn i ni sefyll dros y setliad hwnnw. Fel y dywedodd Alun Davies yn ei gyfraniad, 'Nid yw'r dewis arall yn swnio fel democratiaeth i fi', ac rwy'n credu ei fod yn iawn yn hynny o beth. Rwy'n gwrthod dadl David Melding nad yw'r rhesymau a roddir yn faterion sy'n ymwneud ag egwyddor gyfansoddiadol, a byddwn i'n rhoi llai o bwys efallai ar ei gyfraniadau pwysig nag y byddwn i fel arfer yn ei wneud yn y math hwn o ddadl, oherwydd fy mod i'n credu ei fod wedi methu â mynd i'r afael â'r pwynt a wnaeth Carwyn Jones mor huawdl ynghylch effaith arwyddol cymal 38, sy'n honni rhyw fath o sofraniaeth seneddol na ddylem ni yn y lle hwn ei gefnogi yn rhwydd, oherwydd ei fod yn camddeall yn sylfaenol gyfansoddiad Cymru sydd wedi newid a'r Deyrnas Unedig mewn ffordd rwy'n gobeithio y byddai'r Aelodau yn y Siambr hon yn ei chydnabod.
Wrth wraidd ein dadl yw'r ffaith y gall Llywodraeth y DU, o dan Ddeddf Llywodraeth Cymru, geisio gorfodi'r Senedd hon yn y pen draw i roi mesurau ar waith i weithredu rhwymedigaethau rhyngwladol nad ydym ni, i bob pwrpas, yn cytuno â nhw ac a all rwystro'r Senedd rhag deddfu mewn ffordd sy'n iawn yn ei barn hi ac sydd fel arall o fewn—