Part of the debate – Senedd Cymru am 3:38 pm ar 11 Chwefror 2020.
Diolch i chi am eich datganiad, Gweinidog. Rwy'n credu bod eich datganiad chi'n dangos pa mor anodd y mae i denant cyffredin lawn ddeall y gyfraith sy'n llywodraethu ei berthynas â'i landlord. Mae'n eithaf cymhleth. Rwy'n awyddus i sôn am rywbeth y cyfeiriodd Delyth Jewell ato, sef sicrwydd deiliadaeth ar gyfer tenantiaid rhentu preifat. Oherwydd, fel yr ydych chi'n dweud, dim ond un cartref sydd gan y rhan fwyaf o landlordiaid, ac felly os byddan nhw'n mynd i ffwrdd—i gael gwaith neu beth bynnag—maen nhw'n dymuno rhoi eu lle nhw ar rent gan wybod yn iawn y bydden nhw'n cael symud yn ôl i mewn eto pan fyddan nhw'n dychwelyd. Er hynny, mae'r system drethu eisoes yn nodi'r rhai sy'n byw mewn cartref yn lleoliad A, ac yna'n buddsoddi mewn tŷ arall ar gyfer ei roi ar rent. Felly, fe hoffwn i ystyried gyda chi onid oes modd rhoi cyfnod hwy o sicrwydd deiliadaeth na 12 mis i rywun sy'n byw mewn cartref sy'n gyfle i fuddsoddi gan y landlord. Oherwydd yn yr hen ddyddiau, yn yr ail ryfel byd, roedd gan bobl sicrwydd deiliadaeth; pe byddai rhywun eisiau gwerthu'r eiddo hwnnw, roedd yn rhaid iddyn nhw werthu i rywun gyda sicrwydd deiliadaeth yr oedd y perchennog newydd i'w barchu. Rwy'n credu bod hwn yn fater pwysig iawn yn achos teuluoedd â phlant a fyddai o bosibl yn gorfod symud o gwmpas bob 12 mis, os oes gennych chi landlord sy'n mynd yn gyfan gwbl yn ôl llythyren y gyfraith yn hyn o beth, ac fe fyddai hynny'n amlwg yn amharu'n fawr ar addysg unrhyw blentyn. Felly, tybed a wnewch chi egluro a fydd modd gwahaniaethu rhwng rhywun sy'n rhoi ei unig eiddo ar osod neu rywun sy'n gosod eiddo sydd ganddo fel buddsoddiad.
Yn ail, pwynt arbenigol, sef eich bod chi'n mynd i newid y pwerau rheoleiddio i gyfyngu ar y defnydd o amod fel y gall pobl gael eu gwahardd o eiddo am gyfnodau penodol. Rwy'n credu ein bod ni'n sôn am lety myfyrwyr yn y fan hon, fwy na thebyg. Gwn fod rhai prifysgolion yn defnyddio'r cyfnod rhwng misoedd Mehefin a Medi i ennill rhywfaint o incwm drwy rentu i bobl sy'n mynychu cynadleddau a phethau o'r fath. Felly, tybed na fydd hynny'n bosibl bellach, oherwydd yn amlwg mae'n debygol o gynyddu'r rhent y bydd yn rhaid i'r myfyriwr ei dalu, pe byddai hynny'n digwydd.