Part of the debate – Senedd Cymru am 6:15 pm ar 4 Mawrth 2020.
Diolch yn fawr iawn, a chredaf fod yr enghreifftiau a ddefnyddiwyd yn y ddadl wedi bod yn rymus iawn ac yn dangos y broblem rydym yn mynd i'r afael â hi yma heddiw. Ac rwy'n cydnabod pa mor anodd yw hi i gleifion a'u teuluoedd pan fo'n rhaid cael gofal oddi cartref, ac mae'n amlwg yn llawer anos os oes gan deuluoedd bryderon ynglŷn ag ansawdd y gofal sy'n cael ei ddarparu. Felly, rwy'n falch o'r cyfle i ailddatgan cydnabyddiaeth y Llywodraeth i bwysigrwydd parhau i wella gwasanaethau iechyd meddwl, gan gynnwys darpariaeth iechyd meddwl i gleifion mewnol. Ac rwyf hefyd am roi sicrwydd ynglŷn â'r trefniadau sydd gennym ar waith i sicrhau ansawdd a diogelwch y gofal a gaiff cleifion o Gymru sy'n cael gofal ar gyfer eu hanghenion iechyd meddwl y tu allan i Cymru.
Ein nod yw darparu gofal iechyd meddwl yn agosach at adref i bobl a lleihau'r angen am gymorth cleifion mewnol. Mae ein buddsoddiad parhaus mewn gwasanaethau iechyd meddwl, a fydd yn codi yn 2020-21 i £712 miliwn, yn gwella canlyniadau. Er enghraifft, mae'r buddsoddiad mewn gwasanaethau cymunedol wedi arwain at leihad yn nifer y derbyniadau iechyd meddwl i'r ysbyty dros amser. Ac rydym hefyd yn parhau i weld gostyngiad yn nifer y cleifion sy'n cael eu gosod mewn unedau yn Lloegr. Yn 2018, roedd yn 130 ac yn 2019, roedd wedi gostwng i 96, ac rydym yn gobeithio y bydd hyn yn parhau, y duedd hon ar i lawr.
Ond er ein bod yn canolbwyntio ar ddarparu mwy o gymorth yn y gymuned, bydd angen darpariaeth arbenigol i gleifion mewnol bob amser i gynorthwyo pobl ag anghenion dwys. Ac er ein bod yn darparu cymorth i gleifion mewnol yma yng Nghymru, mewn gwirionedd, mae gennym ddwy uned diogelwch canolig o fewn y GIG yng Nghymru, Tŷ Llywelyn yn y gogledd a Caswell yn y de, ac rydym hefyd yn darparu mynediad i unedau cymorth yn Lloegr. Mae hyn yn caniatáu i gleifion yng Nghymru gael cymorth arbenigol iawn a ddarperir mewn unedau ar gyfer y DU gyfan. Ond rydym yn cydnabod ei bod yn anodd i gleifion a theuluoedd pan gânt eu lleoli ymhell i ffwrdd.