Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:58 pm ar 10 Mawrth 2020.
Rwy'n siŵr mai'r peth olaf y mae pobl sydd wedi cael eu heffeithio gan lifogydd eisiau ei weld yw gornest weiddi yn y Siambr hon.
Rwy'n croesawu'r £500 ychwanegol y mae'r Llywodraeth wedi ei gyhoeddi i bobl nad oes ganddyn nhw yswiriant cartref ar gyfer difrod llifogydd. Rwyf i hefyd yn ddiolchgar am yr arian ychwanegol a roddwyd yn hael gan bobl i'r gwahanol gronfeydd apêl. Bydd arian a godwyd ym mhob rhan o'r Rhondda gan unigolion a grwpiau yn mynd yn uniongyrchol i'r rhai a gafodd eu heffeithio, ac mae'n wych fy mod i'n gallu dweud wrthych chi y prynhawn yma bod Trade Centre Wales wedi rhoi £50,000 i'r gronfa a sefydlwyd gan Blaid Cymru yn y Rhondda, a fydd yn amlwg yn gallu cyflawni llawer.
Fodd bynnag, mae gwahaniaeth rhwng yr hyn y mae gan bobl yng Nghymru hawl iddo o'i gymharu â'r hyn y gall pobl sydd wedi dioddef llifogydd yn Lloegr ddisgwyl ei gael. Yno, mae ganddyn nhw gynllun cydnerthedd llifogydd eiddo sy'n caniatáu i gartrefi a busnesau sy'n dioddef llifogydd wneud cais am hyd at £5,000 i'w helpu i wrthsefyll llifogydd yn y dyfodol. Byddai hyn mor ddefnyddiol mewn llawer o achosion yr wyf i wedi dod ar eu traws, yn enwedig i rai trigolion yn ardal Britannia y Porth, y mae waliau cefn rhai ohonyn nhw wedi cael eu golchi ymaith. Lle'r oedd ganddyn nhw amddiffyniad rhag yr afon o'r blaen, nawr maen nhw'n agored erbyn hyn, eu gerddi a'u hisloriau, i ruthr Afon Rhondda. Fel y mae pethau ar hyn o bryd, y perchenogion cartrefi hynny sy'n gyfrifol ac nid oes gan breswylwyr hawl, hyd y gwn i, i unrhyw gymorth i gywiro hyn ac i ddiogelu eu hunain. Gan fod y ddau ohonom ni'n cytuno ar yr angen i ddiogelu cymunedau rhag llifogydd o'r math hwn yn y dyfodol, a wnewch chi ystyried rhoi cynllun tebyg ar gael yng Nghymru?