Grŵp 8: Dyletswydd gonestrwydd — diffyg cydymffurfio (Gwelliannau 39, 73, 74)

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:42 pm ar 10 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 6:42, 10 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Yn y grŵp hwn, gwelliannau 73, 74 a'n gwelliannau ni—maen nhw'n nodi y dylid rhoi gwybod i Weinidogion Cymru am doriadau i'r ddyletswydd gonestrwydd, a fyddai, yn eu tro, yn ei gwneud yn ofynnol iddyn nhw adrodd am y toriadau hyn i'r Cynulliad Cenedlaethol, naill ai drwy adroddiad blynyddol, neu, pan mae'r Gweinidog yn barnu eu bod nhw'n ddifrifol, ar unwaith. Byddwn i'n dweud y byddai'r lefel honno o ddifrifoldeb yn cael ei diffinio drwy ganllawiau.

Unwaith eto, rwy'n credu bod y rheswm dros y gwelliannau hyn—ein rhai ni a'r Ceidwadwyr—yn ymwneud â sicrhau ein bod yn dechrau pasio deddfwriaeth ystyrlon yn y lle hwn. Ystyrlon yn yr ystyr bod goblygiadau i dorri'r gyfraith—rhywbeth yr ydym eisoes wedi ei grybwyll yn gynharach heno. Y dadleuon a wnaed yn erbyn y gwelliannau hyn yng Nghyfnod 2 oedd nad oedd y Gweinidog am annog diwylliant o gosbi, gan ei fod yn ofni y byddai'n atal pobl rhag adrodd yn ôl. Ond, wrth gwrs, mae'n bwysig tynnu sylw at y ffaith nad yw camgymeriadau adrodd yn torri'r ddyletswydd gonestrwydd—dyna yw'r ddyletswydd. Torri dyletswydd gonestrwydd yw methu rhoi gwybod am gamgymeriadau. Felly, mae darganfod tor-amod eisoes yn darganfod achos o anonestrwydd, ac felly eisoes yn sicr yn ddigon difrifol i gyfiawnhau ei adrodd i Lywodraeth Cymru. Dydyn ni ddim eisiau bod yn rhy gyfarwyddol a dweud y bydd yn bendant yn arwain at gosbi, ond rydym yn teimlo bod torri'r ddyletswydd hon yn ddigon difrifol fel bod angen inni wybod amdano. Mae hynny'n hanfodol, yn ein barn ni, er mwyn meithrin y math o ymddiriedaeth yr ydym am ei chael o fewn iechyd a gofal yng Nghymru.

Felly, byddai'r gwelliannau hyn yn gosod gofyniad i adrodd am y toriadau hyn i'r Cynulliad Cenedlaethol, naill ai drwy adroddiad blynyddol neu, fel y dywedais, os yw'r Gweinidog yn eu hystyried yn ddifrifol, yna ar unwaith. Ond mae'n ymwneud, fel y clywsom eisoes, â rhoi dannedd i'r darn hwn o ddeddfwriaeth a sicrhau ei fod mewn gwirionedd yn gweithredu mewn ffordd sy'n golygu ein bod yn gweld newid a gwelliant i'r sefyllfa bresennol.