3. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 10 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Delyth Jewell Delyth Jewell Plaid Cymru 2:28, 10 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Ddeufis yn ôl, gofynnais am ddatganiad gan y Llywodraeth ynghylch cynllunio'r gweithlu ym maes iechyd, oherwydd fy mod i'n pryderu bod nifer o feddygfeydd teulu yn fy rhanbarth i mewn perygl o gau. Cafodd cynghorwyr lleol a gododd y mater hefyd eu cyhuddo o godi bwganod, ond yr wythnos diwethaf cawsom ni gadarnhad y bydd tair meddygfa yn cau yn y Gilfach, Parc Lansbury a Phenyrheol, a reolir gan Fwrdd Iechyd Aneurin Bevan a phob un ohonyn nhw yn ardal Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili.

Rwy'n bryderus iawn y bydd y meddygfeydd a fydd yn gorfod cymryd miloedd o gleifion newydd erbyn hyn yn sgil y ffaith bod rhai eraill yn cau yn cael trafferth i ymdopi â'r galw ychwanegol, ac y bydd yn rhaid i rai pobl deithio i leoedd pell iawn os nad oes ganddyn nhw eu cludiant eu hunain. Efallai y byddan nhw'n cael trafferth ailgofrestru a defnyddio'r meddygfeydd newydd. Roeddwn i allan yn siarad â thrigolion Parc Lansbury yr wythnos diwethaf, a dywedodd un etholwraig wrth fy nghyd-Aelod nad oedd ddim ond prin yn gallu cerdded i'r feddygfa rownd y gornel, ond nid oedd yn gwybod sut yr oedd hi'n mynd i allu cyrraedd rhywle a oedd lawer ymhellach i ffwrdd.

Rwyf i wedi sôn o'r blaen fod dadansoddiad map gwres meddygon teulu Cymdeithas Feddygon Prydain yn dangos bod 32 o feddygfeydd mewn perygl o gau yn ardal Bwrdd Iechyd Aneurin Bevan. Mae tair o'r rhain bellach wedi cau, neu ar fin cau, sy'n golygu y gallai 29 arall fod mewn perygl o hyd.

Ni wrandawyd ar fy nghais blaenorol am ddatganiad, mae arna i ofn. Felly, hoffwn i ofyn eto am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru yn nodi pa gymorth fydd ar gael i gleifion, fferyllfeydd a meddygfeydd a fydd yn gorfod ymdopi â sefyllfa newydd y meddygfeydd hyn yn cau? Yn ail, pa gamau y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd ar unwaith i atal rhagor o feddygfeydd rhag cau yn eu rhanbarth drwy recriwtio'n brydlon? Ac yn olaf, sut y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu gwyrdroi'r methiant trychinebus hwn i gynllunio ei weithlu meddygon teulu yn y dyfodol yn wyneb y galw cynyddol? Diolch, Trefnydd.