Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 1:44 pm ar 11 Mawrth 2020.
Rwy'n cytuno'n llwyr â'r hyn a ddywedodd yr Aelod ar y diwedd, oherwydd mae'n bwysig iawn ein bod ni i gyd yn ymddwyn yn gyfrifol ac yn darparu gwybodaeth o ffynonellau y gallwn ymddiried ynddynt i'n hetholwyr. Felly dyna'r wybodaeth y mae Llywodraethau'r DU yn ei darparu, gan gynnwys ar wefan Llywodraeth Cymru, lle mae gennym ganllawiau clir ar gyfer ysgolion, a'n harweiniad yw y dylai ysgolion aros ar agor. Ni cheir sylfaen dystiolaeth dros gau ysgolion yn awr, ac mae her yma ynglŷn â chanfyddiad rhai pobl y dylai'r Llywodraeth weithredu a gwneud pethau fel cau ysgolion er bod yr holl dystiolaeth sydd ar gael i ni yn awr yn dweud na fyddai’n effeithiol naill ai o ran oedi’r achosion o coronafeirws, neu yn wir o ran lleihau nifer y marwolaethau posibl. A phe bai'n briodol, gallai fod yn briodol yn nes ymlaen, ond nid yw'n briodol o gwbl yn awr. A'r enghraifft rwyf wedi'i rhoi yw: mae'n ymwneud â mwy na gwyddoniaeth yn unig, ynglŷn â'r perygl o ail ymchwydd yn nifer yr achosion, lle gallai fod gennych gyfraddau marwolaeth uwch; mae yna her go iawn, os ydych chi'n cau ysgolion, pwy sy'n gofalu amdanynt? Mae'n tynnu pobl allan o'r gweithle. Neu os oes gan bobl rywun i ofalu am y plentyn hwnnw, mae'n annhebygol o fod yn ofal plant cofrestredig; gofal am blant gan berthnasau ydyw yn aml, a neiniau a theidiau yn aml, perthnasau hŷn, a phobl sydd yn y categori risg uchaf. Felly, mae angen i ni ddilyn y wyddoniaeth; mae angen i ni ddilyn y dystiolaeth, ac ailadrodd y ffynonellau gwybodaeth dibynadwy hynny.
Ac mae eich pwynt am lywodraeth leol wedi'i wneud yn dda. Felly, yn y cynllunio rydym eisoes yn ei wneud, rydym yn bendant yn siarad â llywodraeth leol. Cyfarwyddais aelodau cabinet sydd â chyfrifoldebau gofal cymdeithasol o bob rhan o Gymru ddydd Llun ynglŷn â rhai o'r heriau y mae angen iddynt gynllunio ar eu cyfer. Rwy'n siarad ag arweinwyr llywodraeth leol ar draws pob rhan o Gymru, a phob plaid, i gyd gyda'i gilydd ar yr un pryd, yfory hefyd. Felly, rydym yn sicrhau ein bod ni'n cael sgyrsiau uniongyrchol gyda llywodraeth leol i fod yn barod. Ac i ailadrodd o ddifrif nad ydym yn mynd i wneud dewisiadau i beryglu iechyd y cyhoedd; rydym yn mynd i wneud dewisiadau ar sail tystiolaeth, a'r cyngor gwyddonol gorau sydd ar gael, a byddwn yn parhau i'w wneud ac yn bod yn agored gyda'r cyhoedd ynglŷn â'r hyn rydym yn dewis ei wneud a'r cyngor rydym yn ei roi iddynt ar sut rydym am iddynt hwy ymddwyn hefyd.