Diolch, Lywydd. Hoffwn ddiolch i bawb a gymerodd ran yn y ddadl heddiw, a hoffwn ddiolch yn arbennig i David am ddod â phawb ohonom ynghyd, ar draws y pleidiau, i gyflwyno sylwadau. Rwy'n credu bod yn rhaid inni fod yn hollol glir ynglŷn â'r gair 'canser', mae'n rhywbeth sy'n dal i greu ofn a phanig yng nghalonnau'r rhan fwyaf o bobl. Rydym yn dal i'w weld fel 'yr C fawr', y peth a all ddod allan i'n dal. Ac eto, fel y dangosodd Caroline a Rhianon yn glir iawn, mae cyfleoedd ar gael, mae yna straeon llwyddiant, mae yna lwybrau sy'n arwain at well canlyniadau nag y byddem yn arfer eu gweld. Felly, nid stori dywyll yn unig yw hi; mae cynnydd gwirioneddol yn cael ei wneud.

Hoffwn roi sylw sydyn i rai o'r ymchwilwyr sydd gennym ym Mhrifysgol Caerdydd. Yn arbennig, hoffwn enwi'r Athro Andrew Sewell a thîm Prifysgol Caerdydd, oherwydd eu bod wedi darganfod cell mewn gwaed sydd â'r gallu i symud o amgylch eich corff a dweud, 'Aha, nid yw'r gell honno sy'n anelu'r ffordd hon yn un dda.' Ac os gallant ei harneisio—ac maent yn meddwl y gallant—bydd modd iddynt ei defnyddio i dargedu nifer fawr o ganserau mewn ffordd benodol iawn, mewn ffordd nad yw imiwnotherapi presennol yn gallu ei wneud. Ac felly, mae gennym wyddonwyr gwych yma yng Nghymru sy'n gweithio ar ganlyniadau cadarnhaol i ddinasyddion Cymru, ac rwy'n credu bod angen i ni geisio cefnogi'r bobl hyn, Weinidog, a gwneud yn siŵr eu bod yn cael cyllid.

Hoffwn sôn yn fyr hefyd am imiwnotherapi, oherwydd mae'n un o'r meddyginiaethau modern. Dai, yn eich cyfraniad, fe gyfeirioch chi at dechnegau modern, meddyginiaethau modern, ond yn anffodus, gallwch gael sefyllfaoedd o hyd lle bydd y Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal yn dweud mai dim ond ar ôl ichi fynd drwy cemotherapi y gallwch fanteisio ar imiwnotherapi. Yna, bydd eich meddyg ymgynghorol yn dweud pethau tebyg i, 'Ond gallaf ddweud wrthych chi nawr, oherwydd bod gennych chi ganser y bledren cas iawn ac nid ydym ond newydd ei ganfod ac rydych chi'n T4, mae'n rhaid i chi fynd drwy'r cemotherapi i gyrraedd yr imiwnotherapi, sy'n gallu ymestyn eich bywyd mwy na thebyg, ond nid yw'r cemotherapi yn mynd i wneud dim i chi.' Mae hynny'n nonsens. Mae gwir angen inni weithio ar hynny, felly, os oes rhywbeth a all helpu rhywun, eu bod yn ei gael heb orfod neidio drwy gylchoedd diangen a phoenus o gemotherapi. Felly, Weinidog, buaswn yn ddiolchgar iawn pe gallech chi edrych ar hynny hefyd a siarad am y peth.  

Roeddwn wrth fy modd gyda'ch ymateb am y cynllun cyflawni ar gyfer canser. Mae hyn yn wych oherwydd, mewn gwirionedd, roedd y cwestiynau roeddwn yn bwriadu eu gofyn i chi yn ymwneud â'r ffaith nad oedd gweithrediaeth y GIG wedi'i ffurfio; a fyddai'n rhaid i ni aros; beth oedd y bwlch; ac wrth gwrs y coronafeirws yn tynnu sylw swyddogion rhag gallu canolbwyntio ar hyn. Felly, mae'n newyddion da iawn, nid yn unig fod Llywodraeth Cymru yn mynd i'w gychwyn, ond ei fod hefyd yn berthnasol i'r cynlluniau cyflawni eraill. A bydd y rhai nad ydych wedi llwyddo i weithio arnynt eto yn cael eu hestyn am flwyddyn arall. Rwy'n credu bod hynny'n rhoi cysur go iawn i bobl.  

Cafwyd cyfraniadau gwych. Dai, unwaith eto, fe wnaethoch y pwynt am y ganolfan ddiagnosteg gyflym, ac am y ffaith nad yw meddygon teulu sydd wedi hyfforddi am flynyddoedd a blynyddoedd, ac sydd wedi cael llwythi o brofiad wedyn yn eu clinigau, yn cael y bri hwnnw; nid ydynt yn cael, 'Iawn, Dai Lloyd, os ydych chi'n dweud bod angen edrych ar y person hwn, fe wnaf fi gael golwg arnynt.' Llenwi ffurflenni, ticio blychau. Ond canolfan ddiagnosteg gyflym: chwe diwrnod, fel y dywedodd Suzy, o'i gymharu ag 84 diwrnod—am wahaniaeth.

Ac wrth gwrs, aeth Suzy ymlaen i edrych ar yr arferion gorau mewn gwledydd Ewropeaidd eraill. Ac fe wnaeth y pwynt fod yr arferion gorau hynny'n achub bywydau oherwydd gallwch fynd i mewn yn gyflymach; gallwch gael eich canlyniad yn gynt; gallwch ddechrau eich triniaeth yn gyflymach; ond, wrth gwrs, pan fydd gennych chi'r math hwnnw o gynnig gan y gwasanaeth GIG, mae gennych chi fwy o staff sydd am ddod i weithio i chi. Credaf eich bod yn dweud, yn Nenmarc, a oedd yn un o'r ardaloedd roeddent yn edrych arni, fod ganddynt staff yn aros eu tro am eu bod eisiau gweithio, ac eisiau cyflawni'r ymarfer gorau. Felly, gallwn wneud hynny. Rydym yn ddigon bach ac yn ddigon hyblyg.

A diolch i ysgrifennydd cyllid y Ceidwadwyr Cymreig, yn ei ddatganiad ar y gyllideb heddiw, bydd mwy o arian yn dod i Gymru. Felly, Weinidog, hoffwn ofyn i chi ystyried o ddifrif defnyddio'r arian ychwanegol hwnnw mewn pethau fel triniaeth gyflym. Oherwydd, eto, fe wnaeth Suzy y pwynt—os gallwn ni helpu rhywun, eu gwneud yn iach, rhoi canlyniad da iddynt—yn y tymor hwy, mae'n mynd i arbed cymaint mwy o arian i'r wladwriaeth, a bydd ansawdd eu bywyd yn llawer gwell.  

Y pryder mawr arall oedd nad oes digon o staff diagnostig i'w cael, ac mae hynny'n rhywbeth y mae angen inni fynd i'r afael ag ef yn bendant: prinder yn ein gweithlu. David, fe wnaethoch y pwynt gydag angerdd ac argyhoeddiad, ac mae'n allweddol iawn. Felly, unwaith eto, Weinidog, pan ewch yn ôl o'r ddadl hon, rwy'n eich annog i weithio gydag Addysg a Gwella Iechyd Cymru a'u bod yn cynllunio ar gyfer y prinder sydd gennym. 

Rwy'n awyddus iawn i orffen, oherwydd rwy'n siŵr fod y Llywydd yn awyddus iawn imi orffen, ond roeddwn am ddweud un peth, i'w roi yn ei gyd-destun. Gweithlu'r llwybr cellog: bydd 36 y cant o'r meddygon ymgynghorol yng Nghymru yn ymddeol yn ystod y pum mlynedd nesaf. Mae'n rhaid i ni gael meddygon ymgynghorol yn eu lle. Mae'n rhaid i ni wneud y cynlluniau, rhoi'r cynlluniau ar waith, a sicrhau bod gwaed newydd yn dod trwodd.

Felly, Weinidog, diolch am eich ymateb cadarnhaol iawn. David, diolch yn fawr iawn, fel y dywedaf, am ddod â ni at ein gilydd i drafod hyn. Ond rwy'n edrych ymlaen, Weinidog, i'ch clywed yn cadarnhau o bosibl—a'r hyn rwy'n credu yr hoffem ei gael yw dadl Llywodraeth ar y mater hwn, ynglŷn â sut y gallwn fynd i'r afael â rhywbeth fel y gweithlu diagnostig. Diolch.