Diolch yn fawr iawn. Mae endometriosis yn effeithio ar un o bob 10 menyw. Mae achosion endometriosis yn aneglur, ond mae mislif ôl-redol, anghydbwysedd hormonaidd, creithiau llawfeddygol, problemau gyda'r system imiwnedd a geneteg oll yn chwarae rhan.

Mae llawer o fenywod yn dioddef am flynyddoedd cyn deall pam eu bod yn dioddef gyda mislif poenus, poen cronig yng ngwaelod y cefn, poen yn ystod rhyw, dolur rhydd, rhwymedd, stumog chwyddedig a chyfog, yn enwedig yn ystod eu mislif. Mae rhieni, athrawon, cyflogwyr a hyd yn oed y proffesiwn meddygol yn methu’r symptomau. Gall gymryd wyth mlynedd a 26 apwyntiad gyda meddyg teulu ar gyfartaledd i weld arbenigwr endometriosis.

Mae hyfforddiant ar ymwybyddiaeth o endometriosis i feddygon teulu bellach yn cael ei gyflwyno yn GIG Cymru. Ac mae mwy o nyrsys endometriosis yn cael eu cyflogi yn unol â chanllawiau’r Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal. Ond un ganolfan endometriosis arbenigol yn unig a geir yng Nghaerdydd ar gyfer Cymru gyfan, gydag ystod o driniaethau i liniaru'r afiechyd hwn, ond yn anffodus, ni allant ei wella. Mae endometriosis yn costio dros £8 biliwn i economi'r DU mewn triniaethau gofal iechyd a cholli gwaith, ac mae'n anodd rhoi ffigur ar yr effaith seicogymdeithasol.

Hoffwn dalu teyrnged i gydgysylltwyr Endo March Wales: Nikki Dally, Samantha Hickson a Karla Edwards a’r holl ymgyrchwyr eraill ar lawr gwlad sydd wedi codi ymwybyddiaeth o endometriosis yng Nghymru. Fe'i cynhelir bob blwyddyn ar ddydd Sadwrn olaf y mis hwn. Y llynedd, roeddent yng Nghaerdydd a Llandudno, ac ar ddydd Sadwrn 28 Mawrth, byddant yng Nghaerdydd a'r Wyddgrug. Ymunwch â hwy os gallwch.