Part of the debate – Senedd Cymru am 2:27 pm ar 1 Ebrill 2020.
Bydd Vaughan Gething yn ymdrin yn fanylach â materion sy'n ymwneud â'r gwasanaeth iechyd, Lywydd, ond o ran y profion, a gaf fi ddweud fy mod yn credu bod ymagwedd gydgysylltiedig ar draws pedair gwlad y Deyrnas Unedig yn ymagwedd synhwyrol yma? Nid ydym am gystadlu â'n gilydd am adnoddau prin. Mae Adam Price yn iawn i ddweud ein bod wedi gweld lefel uwch o brofi yng Nghymru nag ar draws y ffin yn ddiweddar. Ond mae gweithio gyda chydweithwyr yn yr Alban, Gogledd Iwerddon a Lloegr, yn sicrhau rhywfaint o gadernid yn y system. Nid yw'n ein hatal rhag chwilio am gyflenwadau ein hunain, ond mae hyn yn gystadleuol iawn, fel y bydd yr Aelodau'n deall. Credaf fod gweithio gyda'n gilydd o fudd i Gymru a'n cyfeillion a'n cydweithwyr mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig hefyd.
O ran cyfarpar diogelu personol, yn sicr gall awdurdodau lleol sicrhau cyflenwadau eu hunain os mai dyna y credant eu bod eisiau ei wneud. Ond unwaith eto, ni fyddent eisiau cystadlu yn erbyn ei gilydd mewn marchnad, oherwydd bydd hynny'n sicr yn gyrru'r farchnad i gyfeiriad y cyflenwyr yn hytrach na'r bobl sydd ei hangen.
Nid wyf yn meddwl ein bod yn cynllunio, ar hyn o bryd, i wneud y rhif hwnnw'n rhif cyhoeddus. Yr hyn y dylai rhywun yn y gwasanaeth iechyd neu ofal cymdeithasol sydd â phryderon am gyfarpar diogelu personol ei wneud yw rhoi gwybod am hynny drwy eu sefydliad ac i'r sefydliad ddefnyddio'r rhif hwnnw. Pe bai'r rhif ar gael i bawb, rwy'n credu mai'r risg yw y byddai'n ein rhwystro rhag sicrhau bod cyfarpar diogelu personol yn cyrraedd y mannau lle mae ei angen fwyaf, yn hytrach na'r system sydd gennym, lle mae pobl sy'n gallu gweld rhwystrau ar lawr gwlad yn rhoi gwybod i'w sefydliad, ac yna mae'r sefydliad yn datrys y broblem drwy fod mewn cysylltiad drwy'r llinell.
O ran gwaith adeiladu, rwy'n deall bod Llywodraeth yr Alban wedi cyhoeddi canllawiau. Nid cyfarwyddyd ydyw, ond arweiniad. Roeddem mewn trafodaethau gyda Llywodraeth yr Alban ar hyn ddoe a byddwn yn cynnal trafodaethau â hwy eto yfory. Credaf mai'r hyn rydym yn ymgodymu ag ef yw dod o hyd i ffordd o ymdrin â safleoedd adeiladu lle nad yw'r ymarfer yn ddiogel, lle nad yw pobl 2 fetr ar wahân, gan sicrhau ar yr un pryd nad ydym yn rhwystro gwaith adeiladu hanfodol sydd ei angen arnom at ddibenion cyhoeddus: datblygiad Ysbyty Athrofaol y Grange; y gwaith sy'n digwydd yn Sir Gaerfyrddin mewn perthynas â pharatoi canolfannau hamdden; y gwaith sy'n mynd rhagddo yn Rhondda Cynon Taf a Chonwy i ymateb i bobl sydd wedi dioddef lifogydd yn eu cartrefi; a gwneud yn siŵr fod gwaith yn cael ei wneud i atal llifogydd yn ddiweddarach yn y flwyddyn. Mae dod o hyd i ffordd gyfreithiol o nodi'r pethau rydym eisiau eu parhau a'r pethau nad ydym eisiau eu parhau wedi bod yn heriol—rydym yn trafod hyn gyda Llywodraeth yr Alban i weld a allwn gydweithio ar y mater.