Part of the debate – Senedd Cymru am 3:55 pm ar 8 Ebrill 2020.
Diolch, Joyce. O ran y llwybrau troed a'r cyfnod o 28 diwrnod, bydd yn rhaid i Hannah Blythyn eu hadolygu, a byddaf yn sicrhau ei bod yn ymwybodol o'ch cwestiwn.
Rwy'n credu bod y pwynt yr ydych yn ei godi am gnydau yn y ddaear yn bwysig iawn, a chyfeiriais o'r blaen at y miloedd o bobl sy'n dod—wyddoch chi, gweithwyr amaethyddol tymhorol—ac yn amlwg mae hwnnw'n fater enfawr. Nid yw'n ymwneud â'r rhan arddwriaethol o amaethyddiaeth yn unig; y bobl eraill sy'n dod i'n helpu ni i gneifio defaid, er enghraifft. Mae hwnnw'n faes arall sydd wedi'i godi. Felly, rwyf yn cyfarfod yn wythnosol â'r Ysgrifennydd Gwladol dros DEFRA a chymheiriaid mewn gweinyddiaeth ddatganoledig, ac mae gweithwyr amaethyddol hefyd yn cael eu crybwyll mewn rhyw fath o—ni allaf gofio beth yw'r enw ar hyn o bryd. Rwy'n credu mai'r grŵp rhynglywodraethol gweinidogol ydyw. Rwyf wedi bod yn bresennol ddwywaith yn y grŵp hwnnw yn Llywodraeth y DU—mae hwnnw'n gyfarfod a gadeirir gan Michael Gove—lle mae'r sector gwaith a'r gweithlu amaethyddol wedi dod ar yr agenda. Felly mae'n amlwg yn rhywbeth y bydd yn rhaid i ni edrych arno. Fel y dywedsoch chi, mae yna bobl a all fod ar seibiant ar hyn o bryd, felly un o'r cwestiynau yr wyf i wedi bod yn ei ofyn yw: os oes gweithiwr ar seibiant sy'n cael cyflog ar hyn o bryd ac yn awyddus i wneud gwaith ychwanegol ym myd amaeth, o ran yr arian y mae'n ei gael, sy'n bwysig, a fydd hwn yn newid? Oherwydd yn amlwg byddai pobl eisiau sicrhau bod eu henillion yn ddiogel.
O ran canolfannau garddio, soniais fod rhai ohonyn nhw nawr yn gwerthu ar-lein. Dydw i ddim yn siŵr a ydyn nhw wedi cael cymorth busnes penodol gan bortffolio Ken Skates, ond rwy'n siŵr bod cyngor y gallem ni ei rannu gyda nhw er mwyn gallu gwneud hynny.
Cyn i mi symud at y cwestiwn nesaf, Llywydd, sylweddolais nad oeddwn wedi ateb Janet Finch-Saunders ynghylch y rheol 2m. Yn amlwg, i fusnesau bwyd—yn sicr, cododd proseswyr cig eu pryderon gyda mi yr wythnos diwethaf, a gwnes sylwadau amdanyn nhw. Ond rwy'n siŵr y byddwch yn gwerthfawrogi bod gan bob gweithle ran i'w chwarae wrth atal lledaeniad y coronafeirws, a'u bod nhw'n mynd ati mewn modd cymesur. Byddem yn gobeithio bod pob man o'r fath yn mynd ati mewn modd cymesur, a gwn fod nifer o fusnesau wedi haneru—nid haneru nifer y gweithwyr, ond gwneud yn siŵr bod y lle yn fwy. Mewn rhai meysydd, ni allwch chi wneud hynny. Felly, er enghraifft, ni allai deintydd fod 2m oddi wrth glaf, ac rwy'n credu bod honno'n enghraifft dda iawn o gam rhesymol.