4. Datganiad gan Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru: Ymateb Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:19 pm ar 22 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 4:19, 22 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i Helen Mary Jones eto am ei sylwadau caredig a hael iawn a'r cwestiynau a ofynnwyd? Yn sicr nid oes gennym fonopoli ar syniadau yn Llywodraeth Cymru. Rydym yn ceisio barn, syniadau ac arloesedd o bell ac agos, ac mae'n rhaid i mi ddweud, rydym wedi cael llawer o syniadau adeiladol gan Aelodau ar draws y Siambr. Rwy'n hynod ddiolchgar i Helen Mary hefyd am y syniadau a'r wybodaeth y mae hi a'i swyddfa wedi gallu eu darparu ar yr adeg hon.

Wrth fyfyrio ar y grŵp o unigolion a busnesau bach sy'n disgyn drwy'r bwlch mewn perthynas â chofrestru ar gyfer TAW, fy nod yw rhoi manylion am gam 2 y gronfa cadernid economaidd yn ystod y 10 diwrnod i bythefnos nesaf, fel y gallwn symud yn ddidrafferth yn y bôn o gam 1 i gam 2, gan gydnabod na fydd y cyfnod presennol, gyda gofyniad, neu gyfanswm ceisiadau o dros £180 miliwn, yn para am gyfnod sylweddol y tu hwnt i—[Anghlywadwy.] Felly, nid wyf yn dymuno cael bwlch rhwng cam 1 a cham 2 os gellir ei osgoi. Ac rwy'n credu eich bod yn llygad eich lle o ran perfformiad banciau'r stryd fawr. Bydd atgofion yn byw'n hir iawn o'r profiad hwn a bydd pobl yn barnu ac yna'n gwneud penderfyniadau ar sail perfformiad banciau'r stryd fawr ac eraill. Rwy'n credu ei bod yn iawn fod Llywodraeth y DU, os yw'n dewis cyhoeddi tabl cynghrair, os mynnwch, ar berfformiad awdurdodau lleol yn Lloegr, hefyd yn gwneud yr un peth gyda'r banciau. Nid yw ond yn deg, yn fy marn i, y dylid cymhwyso hynny.

O ran y ffyrlo—y rheswm pam rwy'n crybwyll ffyrlo yw oherwydd, Helen Mary, eich bod wedi nodi grŵp o unigolion sydd wedi disgyn drwy'r bwlch o ran y dyddiad terfyn. Rydym wedi cael ein cefnogi gan Lywodraeth yr Alban yn ein galwad am i'r dyddiad gael ei wthio'n ôl i 1 Ebrill. Byddai hynny hefyd yn dal nifer sylweddol o bobl sy'n weithwyr tymhorol o fewn yr economi ymwelwyr. Mae'n rhaid i mi ddweud, mae'r trafodaethau a gaf gyda Gweinidogion yn Llywodraeth y DU bob amser yn gyfeillgar, yn adeiladol, maent yn agored i'n syniadau ni, ac yn wir, maent wedi gallu cyhoeddi newidiadau i becynnau cymorth penodol yn seiliedig ar ein hargymhellion, yn seiliedig ar y wybodaeth rydym wedi bod yn ei chael. Felly, maent wrthi'n ystyried yr estyniad pellach hwnnw i 1 Ebrill. Cynhaliwyd galwad bedair ochrog y prynhawn yma yn ystod y Cyfarfod Llawn; nid oeddwn yn gallu cymryd rhan ynddi felly fe gymerodd fy nghyd-Aelod Lee Waters fy lle. Os oes unrhyw newyddion am estyniad posibl i'r ffyrlo wedi dod yn ôl o ganlyniad i'r alwad honno, byddaf yn sicrhau bod y wybodaeth yn cael ei rhannu â'r Aelodau.

Hoffwn fynd ar drywydd y cwestiwn ynglŷn ag i ba raddau y dylem fod yn llenwi bylchau yn sgil gweithgareddau Llywodraeth y DU. Dim ond hyn a hyn y gallwn ei wneud gyda'n hadnoddau cyfyngedig. Mae gwir angen i Lywodraeth y DU gael ei gweld yn Llywodraeth sydd â'r pocedi eithriadol o ddwfn yn wahanol i ni, ond nid yw hynny'n gyfystyr â dweud na allwn ymyrryd mewn ffordd ar gyfer Cymru'n unig—dyna'n union a wnaethom gyda'r gronfa cadernid economaidd gwerth £0.5 biliwn. Fel arfer, rydym yn gwario—drwy'r is-adran busnes a rhanbarthau o'r Llywodraeth, cymorth busnes a buddsoddi—tua £30 miliwn y flwyddyn, felly rwy'n credu bod £500 miliwn, £0.5 biliwn, yn dangos maint yr hyn rydym wedi'i wneud. Ond o ran cymorth megis cynllun incwm sylfaenol brys, rwy'n credu y byddai hwnnw'n anhygoel o ddrud, yn anfforddiadwy yn ôl pob tebyg i Lywodraeth Cymru, yn sicr o ystyried yr ymrwymiadau rydym eisoes wedi'u gwneud. Byddai ceisio dod o hyd i'r swm o arian y byddai ei angen ar gyfer hynny bron yn amhosibl, ond mae'n rhywbeth rydym wedi'i ddweud wrth Lywodraeth y DU y dylid yn sicr iawn ei ystyried. Rydym yn edrych ar sut y gallwn ddefnyddio'r gronfa cymorth dewisol i gefnogi mwy o bobl. Mae'r galw am y gronfa cymorth dewisol ar hyn o bryd yn eithaf anghredadwy, felly hyd yn oed pe baem yn cynyddu'n sylweddol y swm o arian sydd ar gael drwy'r gronfa honno, ni fyddai'n atgynhyrchu, ni fyddai'n cynnig yr hyn y byddai cynllun incwm sylfaenol brys amgen yn ei gynnig. Dyna pam ein bod wedi bod yn weddol gyson ac yn glir wrth ddweud wrth Lywodraeth y DU, 'Edrychwch, gallwch gyflwyno'r cynllun brys hwn, gall fod am amser cyfyngedig, ond bydd yn gwneud gwahaniaeth enfawr i bobl hynod o agored i niwed sy'n disgyn drwy'r bylchau ar hyn o bryd.'