Part of the debate – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 29 Ebrill 2020.
Diolch i Vikki Howells am y ddau gwestiwn yna. Rwy'n credu bod cymorth i fusnesau yng Nghymru yn fwy eang nag mewn unrhyw ran arall o'r Deyrnas Unedig. Ac mae'r ffordd yr ydym ni'n defnyddio ein cronfa cadernid economaidd mewn gwirionedd yn llenwi rhai o'r bylchau a oedd yn bodoli ar ôl i Lywodraeth y DU weithredu—ac rwyf bob amser yn dweud wrth grybwyll hynny ein bod yn cydnabod y camau sylweddol y maen nhw wedi eu cymryd i ddarparu cymorth i fusnesau.
Rydym ni wedi oedi'r cynllun o ddydd Llun ymlaen, ac un o'r rhesymau am hynny yw ein bod eisiau edrych i weld a allwn ni ei fireinio. Roedd rheswm da dros ddefnyddio'r mecanwaith trothwy TAW, gan ei fod yn fodd o gael mynediad i'r system sy'n golygu ei bod yn llawer haws i fusnesau gael ein cymorth. Ac un o'r pethau yr oeddem ni'n pryderu amdanyn nhw gyda'n cronfa oedd cael y cymorth hwnnw i fusnesau cyn gynted â phosibl. Un o anfanteision cymorth y DU—sydd, rwy'n cydnabod, yn elfen o'r raddfa y mae'n rhaid iddi weithredu arni—yw bod rhywfaint o'r cymorth hwnnw wedi cymryd amser maith i gyrraedd lle mae ei angen, ac rydym ni yn gwneud ein gorau i gael ein cymorth i ddwylo'r busnesau hynny cyn gynted â phosibl. Mae bod wedi eich cofrestru at ddibenion TAW yn ein galluogi i hepgor llawer o bethau eraill y byddai wedi bod angen i ni ofyn i fusnesau eu gwneud, er mwyn sefydlu eu bod yn fusnes dilys ac felly'n gymwys i gael arian cyhoeddus. Yr hyn yr ydym yn ceisio ei weld, yn rhan o'r adolygiad, yw a oes unrhyw beth y gallem ni ei wneud i fynd i'r afael â'r mater y mae Vikki Howells wedi ei godi.
Ac unwaith eto, diolch am yr hyn a ddywedodd am brydau ysgol am ddim. Ni oedd y rhan gyntaf o'r Deyrnas Unedig—nid wyf yn amau o gwbl y bydd Mr Reckless eisiau gwybod pam y gwnaethom ni unrhyw beth o flaen Lloegr, ond ni oedd y rhan gyntaf o'r Deyrnas Unedig i ariannu a gwarantu y byddwn yn darparu prydau ysgol am ddim i blant yng Nghymru yn ystod gweddill yr argyfwng, hyd at fis Medi, gan adeiladu ar lwyddiant y rhaglen cyfoethogi gwyliau'r ysgol.
Ar y cyfan, mae'r coronafeirws yn brofiad eithaf annymunol, ac yn brofiad trist iawn, iawn i lawer o deuluoedd yng Nghymru. Ond bydd rhai pethau y byddwn yn eu dysgu o'r holl brofiad hwn yn wersi cadarnhaol. A'r ffordd yr ydym ni wedi gallu ymateb i blant sy'n agored i niwed, a pharhau i gynnig cymorth iddyn nhw, fydd un o'r agweddau y byddwn ni eisiau edrych arnyn nhw i weld a oes pethau y gallwn ni eu gwneud yn wahanol ac yn well yn y dyfodol.