6. & 7. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Cymru) 2020 a Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Cymru) (Diwygio) 2020

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:53 pm ar 29 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 5:53, 29 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Cafodd y set gyntaf o reoliadau y byddwn yn eu hystyried heddiw, y brif set o reoliadau ar gyfer cyfyngiadau coronafeirws, eu gosod gerbron y Cynulliad yn ystod y cyfnod pan nad oedd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad yn cwrdd fel arfer, o ganlyniad i'r pandemig COVID-19 parhaus hwn. Fel y cyfryw, ac yn unol â'r broses dros dro a sefydlwyd gan y Pwyllgor Busnes, cafodd nodyn cyngor wedi ei baratoi gan gyfreithwyr Comisiwn y Cynulliad ei osod gerbron y Cynulliad gan y Llywydd. Roedd y nodyn yn cynnwys yr un cyngor a fyddai wedi ei roi i'n pwyllgor. Mae Llywodraeth Cymru wedi gosod ymateb i'r pwyntiau a godwyd yn y nodyn cyngor hwnnw, ac mae'r ddwy ddogfen wedi eu cyflwyno i'r holl Aelodau ac maen nhw ar gael iddyn nhw ar yr agenda heddiw.

Fe wnaethom ni ystyried y rheoliadau diwygio yn ein cyfarfod pwyllgor fore ddoe ac fe wnaethom ni gyflwyno ein hadroddiad ar y rheoliadau yn syth ar ôl ein cyfarfod. Mae ein hadroddiad yn cynnwys dau bwynt adrodd technegol o dan Reol Sefydlog 21.2, a thri phwynt rhinwedd o dan Reol Sefydlog 21.3. Unwaith eto, mae ein hadroddiad ar gael fel dogfen ategol ar agenda'r Cyfarfod Llawn, ac ni fyddaf yn rhoi sylwadau ar bob un o'r pwyntiau adrodd y prynhawn yma. Bydd fy nghyfraniad yn canolbwyntio ar ein hail bwynt adrodd technegol a'n pwynt rhinwedd cyntaf.

Mae ein hail bwynt adrodd technegol yn ymwneud â'r pwerau y mae Llywodraeth Cymru wedi dibynnu arnyn nhw i wneud y rheoliadau. Wrth wneud y rheoliadau hyn, nid yw Gweinidogion Cymru wedi dibynnu ar y pŵer galluogi sydd wedi ei gynnwys yn adran 45C(4)(d) o Ddeddf Iechyd y Cyhoedd (Rheoli Clefydau) 1984. Mae adran 45C(4)(d) o Ddeddf 1984 yn galluogi Gweinidogion Cymru i gynnwys mewn rheoliadau, gyfyngiad neu ofyniad arbennig.

Mae rheoliadau 2 a 4 o'r rheoliadau hyn, yn y drefn honno, yn diwygio rheoliadau 5 a 7 o'r prif reoliadau, sy'n ei gwneud yn ofynnol i gau llety gwyliau a mannau addoli yn ystod cyfnod yr argyfwng. Mae rheoliad 7 o'r rheoliadau diwygio hyn hefyd yn diwygio amryw o ddarpariaethau'r prif reoliadau ynghylch cau adeiladau.

Yn ein hadroddiad, fe wnaethom ni ddweud ei bod yn ymddangos y dylai Gweinidogion Cymru ddibynnu ar bwerau galluogi o dan adran 45C(4)(d) o Ddeddf 1984 i wneud rheoliadau 2, 4 a 7. Rwy'n nodi bod Llywodraeth Cymru o'r farn bod y rheoliadau hyn wedi eu gwneud trwy arfer y pwerau sy'n adlewyrchu eu cynnwys yn gywir. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn bod y pŵer i wneud rheoliadau yn canolbwyntio ar adran 45C(1) o Ddeddf 1984 ac y byddai cyfeirio at adran 45C(4) o Ddeddf 1984 yn annefnyddiol ac yn anghywir.

Felly, gan symud ymlaen at ein pwynt adrodd cyntaf ar rinweddau, sy'n ymwneud â hawliau dynol, mae'r memorandwm esboniadol sy'n cyd-fynd â'r rheoliadau diwygio yn nodi asesiad Llywodraeth Cymru o'r ymyrraeth ag erthyglau penodol yn y confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol. Mae'r memorandwm esboniadol yn enwi erthyglau 1, 8 ac 11. Yn ein barn ni, nid yw'n ymddangos bod yr asesiad wedi ei gwblhau, oherwydd ein bod ni'n credu bod erthygl 9 o'r confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol—rhyddid meddwl, cydwybod a chrefydd—yn gysylltiedig â rheoliadau 4 a 6 o'r rheoliadau hyn. Hawl gymwysedig yw'r hawl hon, sy'n caniatáu i Weinidogion Cymru ymyrryd ag arfer yr hawliau yn yr un modd â gydag erthyglau 8 ac 11 o'r confensiwn Ewropeaidd. Ac, yn ogystal â hyn, tan ddiwedd cyfnod pontio ymadael yr UE, bydd Siarter Hawliau Sylfaenol yr Undeb Ewropeaidd yn berthnasol i'r Deyrnas Unedig.

Mae amddiffyniadau cyfatebol i'r rhai yn y confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol wedi eu cynnwys yn siarter hawliau sylfaenol yr UE: yn amodol ar yr egwyddor o gymesuredd, gellir cyflwyno cyfyngiadau sy'n effeithio ar yr hawliau o dan y siarter os ydyn nhw'n angenrheidiol ac yn diwallu yn wirioneddol amcanion o fuddiant cyffredinol sy'n cael eu cydnabod gan yr Undeb Ewropeaidd neu'r angen i amddiffyn hawliau a rhyddid pobl eraill.

Yn ei hanfod, yn ein barn ni, mae'r cyfiawnhad a roddir gan Lywodraeth Cymru ynghylch erthyglau 8 ac 11 o'r Confensiwn Ewropeaidd yr un mor berthnasol i ymyrraeth â'r hawliau o dan erthygl 9 a siarter hawliau'r UE. Diolch, Llywydd.