3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:09 pm ar 6 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:09, 6 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Lywydd, a gaf fi ddiolch i Adam Price am dynnu sylw at y ffigurau a gyhoeddwyd ddoe? Byddant yn rhan o gyfres reolaidd y byddwn yn eu cyhoeddi mewn un lle yn awr, er mwyn dwyn ynghyd y ffeithiau difrifol iawn ynglŷn ag effaith y coronafeirws ar gartrefi gofal yma yng Nghymru. Bydd modd i'r Aelodau weld hynny bob wythnos.

Ac a gaf fi ddiolch i Adam Price hefyd am dynnu sylw at yr amrywiad ar fy atebion i Paul Davies? Oherwydd cafwyd tystiolaeth—gall yr Aelodau ddod o hyd iddi ymhlith y cyfeiriadau a roddais yn gynharach—fod diben clinigol, mewn perthynas â chartrefi gofal a chartrefi nyrsio mwy o faint, i brofi lleoliadau lle na cheir symptomau hyd yn oed, a hynny am fod y cartrefi mwy o faint yn fwy agored—yn fwy agored—i ledaeniad coronafeirws, am nifer o wahanol resymau. Maent yn aml yn perthyn mwy i'r pen cartrefi nyrsio i'r sector cartrefi gofal, ac fel y gŵyr Adam Price, ar ôl gweld y ffigurau, mae crynodiad mwy o farwolaethau mewn gofal lle mae nyrsio yn rhan o ofal nag yng ngweddill y sector, fel y byddech yn ei ddisgwyl o gofio bod y coronafeirws yn ymosod ar bobl â chyflyrau iechyd sy'n bodoli eisoes.

A rheswm arall pam fod cartrefi gofal mwy o faint wedi cael eu trin yn wahanol yw oherwydd bod ganddynt nifer fwy o bobl yn mynd a dod. A pho fwyaf o bobl sy’n mynd a dod rhwng y byd y tu allan a chartref gofal, y mwyaf yw'r risg y bydd y coronafeirws yn cael ei gludo i'r cartref gofal—boed hynny gan weithwyr sy'n mynd a dod, neu ar yr adegau prin pan fo aelodau'r teulu'n ymweld â rhywun â salwch angheuol; po fwyaf o ymweliadau a geir â chartref gofal, yr uchaf fydd y risg, a pho fwyaf yw’r cartref gofal, y mwyaf o ymwelwyr ac aelodau o staff fydd yn mynd a dod ohono. Ac mae'r rheini ymhlith y rhesymau pam mai'r cyngor oedd bod diben clinigol i brofi pobl asymptomatig yn y cartrefi gofal mwy o faint, ac rydym wedi cynnwys hynny'n rhan o'n trefn brofi.