Part of the debate – Senedd Cymru am 6:00 pm ar 6 Mai 2020.
Diolch ichi am godi'r mater penodol hwn, Joyce. Gwyddom fod COVID yn cael mwy o effaith ar fenywod yn economaidd nag ar ddynion: mae 17 y cant o fenywod yn gweithio mewn sectorau sydd wedi'u cau, o'i gymharu â thua 13 y cant o ddynion. Mae bron i ddwy ran o dair o weithwyr yn y sectorau sy'n talu cyflogau isel yn fenywod. Mae gennym—. Mae menywod yn dueddol o fod â llai o ffynonellau cyfoeth wrth gefn i droi ato ar adegau anodd, fel y maent i lawer o fenywod yn awr, ac mae'r rhain yn ffactorau rydym wedi'u deall ers peth amser, ond maent wedi cael eu hamlygu'n glir iawn, onid ydynt, gan yr her sy'n ein hwynebu. Felly, yn bendant, un o brif elfennau'r trafodaethau a gawsom ddoe oedd sut y gallwn fynd i'r afael â hynny mewn economi ôl-COVID. Mae'r sector gofal cymdeithasol, yn amlwg, yn un y gwyddom ei fod dan straen. Rwy'n credu bod y taliad a wnaeth Llywodraeth Cymru yr wythnos diwethaf i weithwyr yn y sector gofal cymdeithasol, yn fath o flaendal i'r math o drefniant rydym am ei sefydlu yn y tymor hwy i gefnogi gweithwyr yn y sector hwnnw'n well.
Mae yna gwestiwn gwirioneddol i ni wrth wraidd hyn ynglŷn â'r ffordd rydym yn rhoi gwerth ar ofal; y gwerth a roddwn arno, a'r gwerth economaidd a roddwn arno, a chredaf mai un o'r heriau i bob un ohonom yw troi cefnogaeth pobl i weithwyr allweddol, y credaf fod llawer o bobl wedi sylweddoli am y tro cyntaf, mae'n debyg, pa mor ganolog yw'r cyfraniad hwnnw i gymdeithas sy'n gweithredu'n dda, manteisio ar hynny, adeiladu arno, priodi hynny â dealltwriaeth pobl o'r rôl wahanol sydd i Lywodraeth a rôl yr economi yn y dyfodol, a cheisio cael setliad gwell i'r union bobl hynny.