2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:00 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:00, 13 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, hoffwn ddiolch i Lynne Neagle am y cwestiynau yna. Rwy'n credu ei bod hi'n iawn—mae ei phrofiad yn Nhorfaen yn cael ei adlewyrchu ledled Cymru. Cafwyd cefnogaeth i safbwynt Llywodraeth Cymru o ran bod yn barod i symud allan o gyfyngiadau symud yn y modd mwyaf gofalus a gwyliadwrus.

Rwy'n credu bod y penderfyniad ar ganolfannau garddio mewn gwirionedd wedi cael ei groesawu'n eang hefyd. Mae canolfannau garddio yn gweithredu, ar y cyfan, yn yr awyr agored. Rydym ni'n gwybod bod cylchrediad y feirws yn llawer llai ffyrnig mewn amgylchiadau awyr agored, a, lle mae canolfannau garddio'n gallu agor ac agor yn ddiogel—oherwydd bod yn rhaid iddyn nhw allu ei wneud yn y ffordd honno hefyd—yna'r cyngor a gawsom oedd y dylem ni ganiatáu i hynny ddigwydd a bod manteision eraill i lesiant ac iechyd meddwl o ganlyniad i'r ffaith fod pobl yn gallu defnyddio'r cyfleusterau hynny ac yna defnyddio cynhyrchion canolfannau garddio yn eu cartrefi eu hunain. A gwerthuswyd pob un o'r mesurau, Llywydd—pob un o'r mesurau—yr ydym ni wedi eu hystyried yn erbyn y profion a nodwyd gennym ni yn ein dogfen fframwaith, a gyhoeddwyd dros bythefnos yn ôl, a ddangosodd sut y byddem ni'n asesu'r ddadl o blaid ac yn erbyn unrhyw gamau penodol o'r math a gyhoeddwyd gennym ni ddydd Llun.

Rwy'n credu bod y pwynt y mae Lynne Neagle yn ei wneud am ynysu cymdeithasol a phlant yn un pwysig iawn. Nid yw'r cyfyngiadau symud yn dod heb eu costau. Rydym ni'n gwneud hyn oherwydd bod y gwobrau'n fwy, oherwydd ei fod yn achub bywydau yn y presennol, ac rydym ni wedi gweld sut y mae'r golled bywyd honno'n cael effaith mor anghyfartal ar wahanol gymunedau a gwahanol rannau o'r gymuned. Felly, mae'n gwbl briodol ein bod ni'n ei wneud, ond mae hefyd yn briodol, yn y ffordd y mae Lynne Neagle wedi awgrymu, nad ydym ni'n colli golwg ar yr effaith y mae hynny'n ei chael ar fywydau pobl ac ar fywydau plant yn arbennig. Dyna pam y cyhoeddodd fy nghyd-Weinidog Kirsty Williams ychydig dros wythnos yn ôl, gronfa i gynorthwyo'r bobl ifanc hynny nad ydyn nhw'n gallu cael gafael ar y mathau o gyfleusterau y soniodd Lynne amdanyn nhw, fel y gallan nhw o leiaf fanteisio ar y mathau o ddulliau cyfathrebu electronig at ddibenion addysg, ond hefyd, fel yr ydym ni'n ei wneud, i gadw mewn cysylltiad â theulu a chyfeillion o bell, fel y mae'n rhaid i ni ei wneud. Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i gadw llygad barcud ar effaith y mesurau hyn ar blant a gwn y bydd Lynne yn ymwybodol y cyhoeddwyd gwybodaeth gennym dim ond yr wythnos hon am y modd yr ydym ni'n casglu safbwyntiau plant yng Nghymru yn uniongyrchol ar sut brofiad fu bod yn blentyn yn ystod argyfwng y coronafeirws, yr effaith y mae wedi ei chael arnyn nhw, a'r hyn y gallwn ni fel Llywodraeth Cymru ac fel cymdeithas ehangach yng Nghymru ei wneud i'w cynorthwyo nhw wrth i ni ddechrau dod allan o'r argyfwng ei hun.