2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:38 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:38, 13 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Brif Weinidog, mae Animal Farm wedi ei grybwyll, ac rwy'n siŵr bod Mark Reckless yn gwneud dynwarediad da yn y fan yna o fod y Boxer i Napoleon Nigel Farage. Rwyf yn gobeithio, wrth gwrs, na fydd yn y pen draw yn cael ei gymryd i ffwrdd, ac ni fyddwn eisiau i hynny ddigwydd chwaith. 

Daniel Kawczynski yw'r cymeriad Snowball, efallai, onid e—yr AS Ceidwadol dros Amwythig sydd, mewn ymateb i fethu â mynd i'r traeth, am ddiddymu Llywodraeth a Senedd y wlad lle mae'r traeth hwnnw wedi ei leoli, ac a bod yn deg, mae aelodau o'i blaid ei hun wedi ei gondemnio am hynny. Rwy'n siŵr hefyd y bydd yn ymuno â mi i gondemnio cydweithiwr seneddol Darren Millar, sef David Jones, sydd ar yr union eiliad hwn ar Twitter yn defnyddio'r hashnod #StayAlert ac sy'n defnyddio is-bennawd Llywodraeth arall. Rwy'n gwybod ei fod yn aml yn ceisio esgus ei fod yn byw yn Lloegr, ond mae hwn yn gamgymeriad arall o safbwynt ei etholwyr. Rwy'n siŵr iawn y bydd Darren Millar yn ymuno yn y condemniad hwnnw.

Prif Weinidog, a ydych chi'n cytuno â mi bod yr hyn yr ydym ni wedi ei glywed heddiw ynghylch y Gweinidog iechyd yn gamarweiniol iawn? Mae gennym ni sefyllfa yn y fan yma lle mae rhywun yn mynd allan am dro, i ymarfer corff gyda'i deulu, gan gynnwys plentyn pum mlwydd oed. Yna, maen nhw'n cael bwyd am fod y plentyn pum mlwydd oed yn llwglyd, ac yn eistedd i lawr a'i fwyta. Wel, mae'n ddrwg gen i, ond ni fyddai neb teg, rhesymol nac yn wir cymesur mewn unrhyw ffordd yn gweld hynny fel bod unrhyw beth heb fod yn iawn. Ac rwy'n amheus am hyn oherwydd ddydd Gwener, cawsom y cyhoeddiad am yr hyn a oedd yn digwydd yng Nghymru a dydd Sul yn Lloegr. Nid yw'r Sun fel arfer yn cymryd unrhyw ddiddordeb o gwbl yng Nghymru. Tybed a yw'r Prif Weinidog yn gwybod, efallai, a wnaeth rhywun ofyn i'r Sun wneud hyn ac mae'r ffaith ei fod wedi ei ddefnyddio heddiw yn achosi peth pryder i mi.

Yn olaf, Prif Weinidog, a gaf i ofyn hyn i chi—? Rydych chi wedi bod o gymorth mawr i egluro'r sefyllfa o ran golff a physgota yn arbennig, ac rydych chi wedi dweud—ac mae'n ymddangos yn eithaf clir i mi—mai'r sefyllfa ddiofyn yw aros gartref ond, wrth gwrs, mae yna eithriadau. Un eithriad yw gwneud rhywbeth angenrheidiol—mynd, efallai, i'r archfarchnad lle mae angen gyrru i'r archfarchnad agosaf. Mae cymaint â hynny, rwy'n credu, yn amlwg i'r cyhoedd. Ond rydych chi hefyd wedi dweud, wrth gwrs, bod ymarfer corff yn rheswm arall. Nid yw ymarfer corff yn angenrheidiol, ond serch hynny, mae'n cael ei ganiatáu. A'r hyn sy'n glir yw bod rheolau llymach, gydag ymarfer corff, yn yr ystyr na ddylai pobl yrru i wneud ymarfer corff. Nid oes angen gwneud hynny beth bynnag; nid yw hynny'n hanfodol nac yn angenrheidiol. Ond, wrth gwrs, yr hyn yr ydych chi wedi ei wneud heddiw yw egluro'r sefyllfa o ran rhai chwaraeon a gweithgareddau hamdden. O ran golff, rwy'n credu ei bod hi'n iawn, mae'n debyg, i ddweud, onid yw hi, na ddylai clybiau golff agor mewn gwirionedd, ond y gellid agor cyrsiau golff drwy ddefnyddio'r mesurau diogelu priodol a dilyn y rheolau priodol? Pan ddaw'n fater o bysgota, wrth gwrs—