Part of the debate – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 13 Mai 2020.
Diolch. Rwy'n credu ei fod yn—[Anhyglyw.] Yn amlwg, rwyf wedi ymweld ag Ysbyty Brenhinol Gwent gyda Jayne Bryant yn ei hetholaeth ar sawl achlysur, ac mae yna bobl yr wyf yn eu hadnabod ac wedi'u cyfarfod ar sawl achlysur sy'n gweithio yno, ac nid wyf yn synnu o gwbl i weld tosturi, gofal a chyfeillgarwch yn cael eu hadlewyrchu yn y rhaglen a ddarlledwyd.
O ran yr hyn yr ydym ni'n ei wneud, rydym yn gweithio gyda Fforwm Partneriaeth Cymru sy'n dod â'r cyflogwyr ac, yn wir, y staff yn y gwasanaeth iechyd at ei gilydd i edrych ar beth fydd yn digwydd yn y dyfodol. Mae'n nodwedd reolaidd, un yr wyf yn falch iawn ohoni. Rydym ni'n buddsoddi llawer o amser, egni ac ymdrech yn y cydberthnasau hynny yn y gweithle yma yng Nghymru, ac yn arbennig yn ein gwasanaeth iechyd.
Rwyf mewn gwirionedd wedi cytuno i ddarparu rhagor o gyllid i'r gwasanaeth iechyd ar gyfer gweithwyr iechyd proffesiynol. Rydym wedi treialu hwnnw ac rydym wedi'i gyflwyno'n fwy cyson felly mae mwy o gymorth ymarferol i staff y gwn fod rhai o'r heriau y maen nhw wedi'u hwynebu ar ran pob un ohonom wedi bod yn anodd iddyn nhw. Ac ni ddylem geisio esgus bod y bobl hyn yn gallu parhau i weithio am y cyfnod o amser y maen nhw yn ei weithio gyda'r holl heriau a'r anawsterau gwirioneddol y maen nhw yn eu gweld hefyd. Felly, nid yw cynyddu capasiti gofal critigol yn dod heb gost—mae cost i'n staff y maen nhw wedi'i thalu hefyd.
Ac i mi, mewn cynifer o ffyrdd, mae'n ail-bwysleisio pwysigrwydd ein neges 'aros gartref, aros yn ddiogel, aros yn lleol', oherwydd y peth gorau y gallwn ni ei wneud i gefnogi'r staff hynny yw dilyn y rheolau. Nid rheolau gwirion yw'r rhain sydd wedi eu llunio yn fympwyol gan Lywodraeth sy'n gwneud rhywbeth oherwydd ei bod yn gallu; mae'r rhain yn rheolau difrifol i helpu i ddiogelu'r cyhoedd ac i gadw mwy ohonom yn fyw. A dyna pam yr ydym ni yn y sefyllfa hon yn awr, gyda brig y gwnaethom ni ei gyrraedd yn gynharach na'r disgwyl, a llai o bobl wedi dioddef niwed go iawn ac anochel a pharhaol, gan gynnwys marwolaethau, oherwydd y rheolau y mae'r cyhoedd wedi'u dilyn.
A bydd hynny'n bwysig iawn wrth inni ddirwyn y cyfyngiadau symud i ben—bod pobl yn dal i gofio hynny, oherwydd mae angen seibiant ar y staff hynny. A phan fyddwn ni'n dod at fwy o gamau o fynd heibio i'r cyfyngiadau symud, ni ddylai pobl ymddwyn fel pe bai'r byd yn gallu bod yn normal eto ac anwybyddu rheolau cadw pellter cymdeithasol pan fyddan nhw ar waith. Oherwydd bydd hynny'n gweld mwy o bobl yn mynd i mewn i'r unedau gofal dwys hynny a mwy o bwysau ar ein staff. Ac rwy'n gobeithio y bydd pobl yn ystyried hynny, nid dim ond ar ddydd Iau pan fyddwn ni allan yn clapio ac yn cymeradwyo'r GIG a gweithwyr allweddol, ond pan fyddwn yn mynd o gwmpas ein busnes o ddydd i ddydd hefyd.