Part of the debate – Senedd Cymru am 5:55 pm ar 20 Mai 2020.
Diolch, Lywydd. Mae'n bwysig cydnabod nad yw'r rheoliadau hyn ond yn rhan o ymateb cynhwysfawr i reoli'r achosion o coronafeirws sy'n parhau yma yng Nghymru yn effeithiol, a'n bod yn gwneud popeth yn ein gallu i fynd i'r afael â'r pandemig ac i ddiogelu iechyd y cyhoedd. Diolch i'r ymdrechion a wnaed gan bobl ledled Cymru rydym wedi helpu i arafu lledaeniad y clefyd, amddiffyn ein GIG ac achub bywydau.
Rydym yn gwybod bod y cyfyngiadau parhaus yn effeithio ar iechyd a lles pobl yn ogystal â'n heconomi. Er hynny, rydym yn dechrau ar gyfnod hollbwysig yn awr. Byddwn yn parhau i gael ein harwain gan y dystiolaeth, cyfarwyddyd a chyngor gwyddonol a gawn gan y prif swyddog meddygol o ran sut y symudwn ymlaen i ddiffinio sut y gellir llacio'r cyfyngiadau sy'n weithredol ar hyn o bryd mewn gwahanol rannau o fywyd yng Nghymru.
Erbyn hyn, mae'r crynodeb o'r cyngor gwyddonol hwnnw sy'n mynd i ddigwydd bob dydd Mawrth yn cael ei gyhoeddi'n rheolaidd, felly mae'r cyhuddiad a wnaed gan Mr Reckless yn arbennig, nad oes tystiolaeth o beth yw'r cyngor—rydym yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf yn rheolaidd ynglŷn â beth ydyw. Mae'n tanlinellu'r dewisiadau y mae Gweinidogion yn eu gwneud. Mae hefyd yn bwysig tanlinellu'r diben a'r angen i gael y rheoliadau a helpu i lywio'r drafodaeth gyhoeddus barhaus.
Wrth gwrs, rydym o ddifrif ynglŷn â'r pwyntiau a wnaed gan nifer o siaradwyr am yr eglurder, a phwynt a phwrpas y rheoliadau, beth yw ystyr hynny o fewn y rheoliadau, ac anelwn i ddarparu hynny yn ein canllawiau. Wrth gwrs, byddwn yn bwrw ymlaen â hynny fel rhan o'r adolygiad nesaf. Bydd angen i ni edrych eto ar bwynt a phwrpas y rheoliadau. Rwy'n anghytuno; nid wyf yn cytuno'n arbennig ag ymgais led-gyfreithiol Mr Reckless i ddiffinio beth sy'n digwydd gyda'r pwerau. Mae'n dal i fod rhaid inni gael rheoliadau sy'n angenrheidiol ac yn gymesur. Mae'n dal i fod rhaid inni gael cyngor gan y prif swyddog meddygol i wirio bod y rhain yn rheoliadau a ddylai fod ar waith er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng cyhoeddus, y digwyddiad unwaith mewn canrif y mae pawb ohonom yn byw drwyddo.
Gwyddom na allwn drechu'r feirws heb fynd ati ar y cyd, felly rydym am annog y sgwrs barhaus honno gyda'n holl bartneriaid, a'r pwysicaf ohonynt o hyd yw pobl Cymru. Y sgwrs ynglŷn â sut rydym yn gwneud dewisiadau y mae angen inni eu gwneud, gyda'r hyblygrwydd cyfyngedig sydd gennym, i lacio'r cyfyngiadau rheoleiddiol presennol, ac nad ydym yn peryglu bywydau a lles pobl ledled Cymru. Mae'r rhain yn ddewisiadau anodd a byddant yn parhau i fod yn ddewisiadau anodd. Bydd angen i gydbwysedd yr hyn y dewiswn ei wneud yn y rheoliadau adlewyrchu'r realiti—fod y dewisiadau hynny ynddynt eu hunain yn anodd—ac yna mae angen inni ystyried eu heffaith gronnol, a gallu ei hesbonio mewn ffordd sy'n wirioneddol argyhoeddiadol i bobl Cymru. Ond rwy'n cydnabod, yn y ddadl flaenorol, fod cefnogaeth eang o hyd i'r ymagwedd bwyllog sydd gennym, a dyna yw ymagwedd y Llywodraeth o hyd.
Gwnaed y diwygiadau i'r rheoliadau rydym wedi'u trafod heddiw mewn ymateb i farn rhanddeiliaid, er mwyn helpu i hyrwyddo gweithgarwch economaidd pellach a chefnogi teuluoedd ledled Cymru. Ar gyfer heddiw, rhaid i'r rheoliadau aros yn eu lle yn ein barn ni gan eu bod yn gymesur â'r bygythiad rydym yn ei wynebu, ac ni fyddant yn weithredol yn hwy na'r angen.
Felly, rwy'n gofyn i'r Senedd gefnogi'r rheoliadau hyn a chytuno eu bod yn fesurau angenrheidiol i ymateb i'r pandemig ac i ddiogelu iechyd y cyhoedd yma yng Nghymru.