2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 11:25 am ar 3 Mehefin 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 11:25, 3 Mehefin 2020

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, a allwch chi gadarnhau bod y data yn dangos bod pump o'r 10 ardal cyngor sydd â'r nifer uchaf o achosion o coronafeirws yn y DU yng Nghymru? Bydd ymchwiliadau a'u dosraniad o gyfrifoldeb yn dod maes o law, ond ar gyfer eich cynllunio presennol, beth ydych chi'n ei feddwl yw'r rheswm am hyn? A ydych chi'n credu y gallai'r ffaith fod gofal iechyd wedi'i ganoli mwy a mwy o integreiddiad â gofal cymdeithasol yng Nghymru fod wedi bod yn ffactor a arweiniodd at ryddhau mwy o gleifion i gartrefi gofal lle'r oedd y profi yng Nghymru yn llai cyffredin nag yn Lloegr?

Mae llawer o bobl yn dweud wrthyf i nad ydyn nhw'n meddwl bod y rheoliadau sy'n cyfyngu ar symud yng Nghymru nawr yn rhesymol a chymesur. A wnewch chi gadarnhau, os ydyn nhw'n gywir yn yr asesiad hwnnw, yna na fyddai'r rheoliadau a wnaed ar gyfer Cymru yn gyfreithlon? Soniasoch nawr yn eich datganiad am brawf angenrheidrwydd yn ogystal â phrawf cymesuredd wrth adolygu rheoliadau, a fyddech chi cystal â chysoni hynny â chael gwared ar brawf angenrheidrwydd o'r rheoliadau yn eich trydydd cyfres o reoliadau diwygio? A ydych chi'n meddwl bod pobl yn eglur ynghylch y gwahaniaeth rhwng y rheoliadau hynny, a allai rwymo o dan y gyfraith, a'ch canllawiau chi, nad ydyn nhw, yn enwedig pan ddisgrifiwyd y ddau fel 'rheolau' yn flaenorol?

Rydym ni wedi siarad o'r blaen am y dryswch a ysgogwyd gan y ffaith eich bod chi'n mynnu gwneud rheolau Cymru rhyw fymryn yn wahanol i reolau Llywodraeth y DU sy'n berthnasol yn Lloegr, does bosib nad oes dryswch pellach yn deillio o'r ffaith eich bod chi'n newid a diwygio rheolau Cymru yn gyson. Pan roesoch chi yn y drydedd gyfres o reoliadau diwygio bod yn rhaid i ymarfer corff fod yn 'lleol', yna dywedasoch, yn y canllawiau ategol, y byddai'n gamgymeriad ceisio diffinio 'lleol', gan y byddai hyn o reidrwydd yn wahanol yn y Gymru wledig i Gaerdydd, er i chi roi'r enghraifft bod Porthcawl, 30 milltir i ffwrdd, yn rhy bell o Gaerdydd. Pam felly ydych chi wedi gwneud tro pedol llwyr erbyn hyn ac wedi diffinio 'lleol' fel pum milltir? Efallai mai dyna'r safbwynt o Bontcanna, ond gyda'r awgrym o wrthwynebiad hwyr gan Aelodau Ceidwadol, a ydych chi'n cydnabod bod eich safbwynt wedi methu â sicrhau consensws, ac y bydd eich rheolau, pa un a honnir eu bod nhw'n gyfraith neu'n ganllawiau, yn dod yn fwyfwy aneffeithiol felly?