5. Datganiad gan y Gweinidog Addysg: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Ddarpariaeth Addysg

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 3 Mehefin 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 3:25, 3 Mehefin 2020

(Cyfieithwyd)

Iawn. Yn gyntaf, o ran colegau addysg bellach, ailadroddaf yr hyn a ddywedais yn fy natganiad: bydd colegau addysg bellach yn agor ar gyfer mwy o ddysgu wyneb yn wyneb ar 15 Mehefin. Mae hynny ychydig yn gynharach, oherwydd, mewn trafodaethau gyda phenaethiaid y colegau, ColegauCymru a'r undebau, maen nhw'n credu y gallant symud yn gyflymach i wneud hynny. Ac mae hi'n hollol iawn, wrth gytuno ar rai blaenoriaethau, mae'r grŵp hwnnw o fyfyrwyr y cyfeiriodd Helen Mary Jones ato yn flaenoriaeth. Felly, dyma'r un garfan o ddysgwyr—dyma'r un garfan fawr o ddysgwyr nad ydym ni wedi gallu dod i hyd i ffordd arall o ganiatáu iddyn nhw gwblhau eu cyrsiau gyda gradd. Felly, rydym ni wedi gallu gwneud hyn i bawb arall fwy neu lai, ond mae angen i'r grŵp hwn o ddysgwyr ddangos eu cymhwysedd technegol i ennill eu cymhwyster—ac mae hynny'n briodol. Os ystyriwch chi osodwyr nwy neu adeiladwyr, mae angen y dystysgrif dechnegol honno arnyn nhw ac rydym ni eisiau gwneud yn siŵr eu bod nhw'n cael cyfle i gwblhau eu cwrs, felly nhw yw'r flaenoriaeth o ran y gwaith y mae'n rhaid i golegau ei wneud er mwyn iddyn nhw allu cwblhau eu cymhwyster a symud ymlaen i'r camau nesaf.

O ran addysg uwch a rheoli nifer y myfyrwyr, rydym yn cytuno bod y sefyllfa y mae addysg uwch ynddi yn golygu bod yn rhaid inni gyflwyno dull o reoli nifer y myfyrwyr. Yn wir, mae'r sector wedi cytuno bod hyn yn un ffordd bwysig o gyflwyno elfen o sefydlogrwydd ar adeg heriol iawn i'r sector.

Yr hyn a oedd yn syndod, ar ôl cytuno y byddem i gyd yn cyflwyno rhywfaint o reoli o ran nifer y myfyrwyr, a byddaf yn gwneud hynny yng Nghymru gyda'n sefydliadau, oedd canfod wedyn, mai'r ymagwedd a oedd gan Loegr oedd nid yn unig i gyflwyno rheolaethau ar nifer myfyrwyr eu sefydliadau eu hunain, ond i weithredu hynny ar draws awdurdodau eraill, sydd yn fy marn i yn anffodus iawn ac yn ddiangen, oherwydd rydym yn bwriadu gweithredu i gyflwyno sefydlogrwydd yma yng Nghymru. Nid ydym eisiau gweld ein prifysgolion yn ymddwyn mewn ffordd sy'n ansefydlogi ei gilydd yng Nghymru nac yn ansefydlogi sefydliadau eraill; mae angen inni weithio gyda'n gilydd ar hyn. Ac mae'n hollol anffodus bod hyn wedi digwydd. Byddwch yn ymwybodol fy mod wedi ysgrifennu at y Gweinidog yr wythnos diwethaf, fel y gwnaeth swyddogion cyfatebol yng Ngogledd Iwerddon ac yn yr Alban. Siaradais â'r Gweinidog fore Llun, ac nid oedd y Llywodraeth yn barod i newid ei meddwl, sy'n destun gofid i mi.

Mae CCAUC wedi bod yn cynnal ymgynghoriad i ni ar sut y byddai'r rheolaethau ar nifer y myfyrwyr yn gweithio yng nghyd-destun Cymru. Daeth yr ymgynghoriad hwnnw i ben ar 1 Mehefin. Rwy'n credu mai 3 Mehefin yw'r dyddiad nawr, felly rwy'n aros am adroddiad gan CCAUC o ganlyniad i'w sgwrs, ac yna byddwn yn gwneud cyhoeddiadau ar gyfer Gymru. Ond mae'n destun gofid, oherwydd roedd cytundeb rhwng y ddwy Lywodraeth y byddem yn gweithredu i gyflwyno rheolaethau ar nifer myfyrwyr. Gallem fod wedi darparu'r sefydlogrwydd o fewn ein gwledydd ein hunain. Nid oedd angen inni dresmasu ac ymestyn rheolaethau ar nifer y myfyrwyr i sefydliadau y tu allan i'n gwledydd ein hunain, ac mae'n destun gofid i mi ein bod yn y sefyllfa hon. Ond byddaf yn myfyrio ar ymgynghoriad CCAUC ac yn gwneud cyhoeddiad cyn gynted ag y gallaf.