Cyfeiriodd, hefyd, at yr effaith nad yw'n effaith COVID ar iechyd a'r risg y byddai hynny'n arwain at golli rhagor o fywydau nag unrhyw fywydau a fyddai'n cael eu hachub drwy barhau'r cyfyngiadau. Rwy'n credu bod hwnnw'n bwynt cryf iawn, a phan fydd y Gweinidog ac eraill yn annog pwyll, byddwn yn ymateb bod pwyll yn gweithio'r ddwy ffordd ac fel y credaf fod rhai o'r Aelodau'n cydnabod, nid oes modd osgoi risg yn y penderfyniadau a wnawn.

Rwy'n credu bod Darren wedi gwneud y pwynt hefyd, rwy'n credu, yn gwbl briodol, nad cymhariaeth â Lloegr yn unig oedd Cymru, ond ein bod yn llusgo ar ôl yr Alban a Gogledd Iwerddon a'r DU yn gyffredinol mewn dull pedair gwlad o weithredu, neu ddiffyg un. Hynny yw, efallai ei fod ychydig yn llai cadarn, gyda'r pwyslais ar roi diwedd ar y rheol bum milltir greulon y clywsom gymaint amdani gan y Ceidwadwyr. Clywsom amdani yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog fel dadl ychydig yn ddryslyd, oherwydd roedd y Prif Weinidog yn gwrthwynebu'n hallt fod Paul Davies wedi ei disgrifio fel rheol, ond dywedodd wrthym wedyn y byddai'n cadw'r rheol am bythefnos arall.

Wedyn cawsom Caroline Jones o grŵp Plaid Brexit yn rhoi cyfraniad ardderchog i ni. Ac ar y dechrau, pan na chawsom gyfle i bleidleisio ar y rheoliadau tan yn llawer diweddarach, roedd yn gwneud synnwyr i roi'r wlad i gyd mewn cwarantin er mwyn amddiffyn y rhai sy'n agored i niwed, am fod y wlad mor druenus o amharod fel nad oedd profi nac olrhain, na'r hyn a ddisgrifiwyd ar y pryd fel 'lapio'r rhai agored i niwed mewn cocŵn', yn debygol o weithio. Ond pwrpas yr hyn a wnaethom oedd gwastatáu'r gromlin, a buom yn llwyddiannus o fewn hynny, ac eto mae'r cyfyngiadau wedi parhau. Gall cadw pellter cymdeithasol droi'n arwahanrwydd cymdeithasol yn gyflym, meddai wrthym, ac mae hynny'n cael effaith benodol ar iechyd meddwl pobl. Rwy'n credu mai'r gorau y gallwn ei wneud yn awr yw rhoi diwedd ar gynnydd digyfyngiad y feirws yn hytrach na disgwyl i'r feirws gael ei ddileu, er, wrth gwrs, byddai hynny'n dda iawn, a gallai ddigwydd am resymau heb gysylltiad o gwbl ag unrhyw ymyrraeth y gallem ni ei rhoi ar waith.

Clywsom wedyn gan Rhun ap Iorwerth. Cefais fy nrysu braidd gan ei sylwadau cychwynnol ynglŷn ag a oedd cysylltiadau rhwng smygu a chanser. Hynny yw, mae hynny wedi bod yn glir ers astudiaethau Doll ar ddechrau'r 1950au fan lleiaf. Roedd yn pwysleisio diogelwch, ond eto, mae hynny'n gweithio'r ddwy ffordd. Unwaith eto, roedd ei ymosodiad olaf ar Blaid Brexit am beidio â chynnwys cyfeiriad at brofi ac olrhain cadarn yn ein cynnig yn peri penbleth i mi. Yn wir, dyna pam y byddem wedi bod yn hapus i bleidleisio dros welliant Neil McEvoy. Os oedd Rhun mor awyddus i'w gael yn y cynnig, y cyfan oedd angen iddo ei wneud oedd cyflwyno'r cynnig gan Neil McEvoy. Ond oherwydd yr her y gallai'r Welsh National Party fod yn ei chreu i Blaid Cymru, gwn nad oedd hynny'n rhywbeth y dymunai ei wneud.

Clywsom wedyn gan Mandy Jones, a siaradodd, unwaith eto, am yr angen i wastatáu'r gromlin, fel y dywedwyd wrthym y byddai hyn yn ei wneud, a pha bryd y newidiwyd hynny? Nid ydym wedi cael ateb i hynny. A heb ateb i hynny, bydd y cyfyngiadau'n gohirio marwolaethau COVID o bosibl, ond ni fydd yn eu dileu, neu ddim yn sylweddol, a bydd yn creu llawer mwy o farwolaethau nad ydynt yn rhai COVID yn ogystal â dinistrio'r economi a lles pobl. Felly, dyna pam ein bod yn dweud ei bod hi'n bryd codi'r cyfyngiadau hyn.

Yna cyfeiriodd Gareth Bennett at wahaniaethau rhwng y DU a Chymru a sut roedd y Prif Weinidog a Llywodraeth Cymru i'w gweld fel pe baent yn creu gwahaniaethau er eu mwyn eu hunain yn hytrach nag adlewyrchu'r wyddoniaeth. Dywedodd wedyn, yn debyg iawn, unwaith eto, i gwestiwn a ofynnais i'r Prif Weinidog yn gynharach: pwy sy'n mynd i dalu am hyn yn y pen draw? Byddant yn ceisio beio Llywodraeth y DU, ond pan fo gennym bethau'n wahanol yng Nghymru am ein bod yn mynnu hynny, pam y byddai Llywodraeth y DU yn camu i mewn a thalu am ganlyniadau hynny? Felly, yn y pen draw, mae cyfraddau treth incwm Cymru'n mynd i godi. Ac eto, fel y mae Gareth efallai wedi'i weld yn gynharach, os codwch chi hynny gyda'r Prif Weinidog, fe'ch cyhuddir o fod eisiau byw mewn gwlad arall, fel pe na bai pobl yn gallu gwrthwynebu'r hyn y mae'r Senedd yn ei wneud, yr hyn y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud, heb i bobl gwestiynu eu presenoldeb yn y wladwriaeth Gymreig. Ac yn y casgliad y daeth Gareth iddo, fe ddaeth i ben, rwy'n meddwl, drwy ddweud bod mwy a mwy o bobl yn dod i'r casgliad, 'Diddymwch y Cynulliad', ac rwy'n cymryd mai cyfeiriad oedd hwnnw at ei gyhoeddiad cyffrous yn gynharach heddiw, er na chyfeiriodd ato'n benodol.

Yna cawsom Neil Hamilton, a ddywedodd mai cyfyngiadau oedd yr ateb anghywir ac mewn gwirionedd, dylem fod yn diogelu'r rhai sy'n agored i niwed. Ac unwaith eto, dylai'r baich prawf ar hyn fod ar gyfer y rhai sy'n cefnogi cyfyngu ar ryddid pobl a cheisio cadw pobl dan gyfyngiadau symud. Pan gaiff y mesurau hyn eu codi mewn gwahanol wledydd, ni fu cysylltiad clir iawn rhwng graddau'r cyfyngiadau a nifer yr achosion o'r clefyd.

Hoffwn ddiolch i'r Gweinidog am ei sylwadau. Mae hi'n cyfeirio at y ffaith ei bod hi'n ochelgar, ond mewn gwirionedd, ochr arall y geiniog i hynny yw'r gwrthwyneb i'r economi, a hefyd i iechyd pobl, o bosibl, o safbwynt ffactorau heblaw COVID. Rwyf mewn penbleth braidd ei bod wedi dweud wedyn fod hyn i gyd yn broblem gyda Llywodraeth y DU yn tynnu'n ôl a ddim yn cynnal cyfarfodydd nac yn cydweithredu â Llywodraeth Cymru. Rwy'n cofio mai'r Prif Weinidog a wnaeth foicotio cyfarfod â Michael Gove, rwy'n credu, a'u bod wedi achub y blaen arno ar Brexit neu rywbeth tebyg. Ond mae'n amlwg ein bod yn mynd i anghytuno â'r Llywodraeth ar hyn.

Rydym yn falch o gael cefnogaeth y Ceidwadwyr, er eu bod wedi pleidleisio dros roi pellter cymdeithasol o 2m mewn cyfraith, a dyna un o'r pethau sy'n dal yr economi yn ôl. Ond mae angen inni ddechrau arni, mae angen inni ddatrys hyn, mae angen inni sicrhau bod yr economi yn ailddechrau ac mae'r cydbwysedd risg y ffordd arall bellach mewn perthynas â'r cyfyngiadau hyn, fel bod angen inni eu codi cyn gynted ag sy'n bosibl nid yn unig i gael yr economi i symud, ond hefyd i ddiogelu ein hiechyd yn gyffredinol.