Ineos Automotive

Part of 5. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:00 pm ar 8 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 3:00, 8 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Iawn? Diolch yn fawr, ac mae'n ddrwg gennyf. Diolch am fy ngalw ar y cwestiwn amserol hwn. Mae'n ddrwg gennyf ei bod yn ymddangos iddo gael ei wastraffu gan yr unigolyn a ofynnodd y cwestiwn yn wreiddiol, oherwydd mae'n eithaf amlwg fod y cwmni hwn wedi dewis Pen-y-bont ar Ogwr nid yn unig dros dri neu bedwar safle arall yn y DU yn wreiddiol ond nifer o safleoedd Ewropeaidd hefyd. Ac mae'n werth cofio bod ffatri arall ym Mhortiwgal, sydd, hyd y gwn i, yn dal i fod o fewn yr UE, hefyd wedi cael ei siomi gan y cwmni hwn. Felly, teimlaf fod y cwestiwn hyd yn hyn wedi tynnu'r sylw i gyd oddi ar geisio datrys y broblem hon ar gyfer pobl Pen-y-bont ar Ogwr sydd, wrth gwrs, wedi bod yn dibynnu ar hyn, nid yn unig yn ariannol, ond yn emosiynol. 

Tybed, Weinidog, a allwch ddweud wrthym, wrth edrych yn ôl ar y 18 mis diwethaf, p'un a oedd unrhyw arwyddion efallai nad oedd Ineos mor ymroddedig i'r prosiect hwn ag roeddech wedi'i obeithio. Ym mis Mawrth 2019, mewn gwirionedd, codais y ffaith bod y cwmni wedi mynd at BMW i gael yr injan ar gyfer y Grenadier, pan oeddem yn dal i obeithio y gallai Ford fod wedi denu'r cwmni. A phan na chlywsom unrhyw beth wedyn am chwe mis, rwy'n credu ein bod ni i gyd yr un mor gyffrous â chi pan ddywedodd Ineos eu bod yn dod i'r safle ym Mrocastell. Nawr, bryd hynny, fe ddywedoch chi fod Llywodraeth Cymru—ac rwy'n dyfynnu—'wedi bod yn hanfodol bwysig i ddenu'r busnes hwn i Gymru'. Felly, yn ôl pob tebyg, rydych yn hanfodol bwysig i'w dwyn i gyfrif mewn perthynas â'u hymrwymiad yn y lle cyntaf hefyd. Fe ddywedoch chi hefyd fod y trefniant yn caniatáu i chi sicrhau cyllid Ewropeaidd i hwyluso rhagor o seilwaith ffyrdd a chyfleustodau ar y safle.

Felly, a allwch chi ddweud wrthym, a ydych yn credu bod y cwmni'n chwarae gêm galed ar cam hwn, a'i bod yn dal yn bosibl y caiff bargen ei tharo yma? A yw Ineos wedi dweud rhywbeth wrthych am hygyrchedd y safle o ran y ffyrdd a'r rheilffyrdd, neu'n wir, hygyrchedd o ran y ffyrdd a'r rheilffyrdd i'r safle ym Mhortiwgal sydd hefyd wedi cael ei effeithio gan hyn, o'u cymharu â'r safle yn Ffrainc? A gawsoch unrhyw arian Ewropeaidd ac a fydd yn rhaid i unrhyw gyfran o hwnnw fynd yn ôl yn awr? Ac yn y darpariaethau adfachu y byddwch yn anochel wedi'u cynnwys mewn unrhyw drefniant ag Ineos hyd yn hyn, a oedd unrhyw un ohonynt yn ymwneud â'r gost o £4 miliwn ar baratoi'r safle ym Mrocastell, gan wybod, wrth gwrs, mai Ineos oedd y busnes angori perthnasol i'ch gallu i ddenu'r busnesau cadwyn gyflenwi a'r busnesau eilaidd hynny i'r safle? Ac efallai y caf ofyn hefyd, gan ei bod yn ymddangos bod y cytundeb hwn wedi mynd i'r gwellt ar y diwrnod roedd disgwyl i'r brydles gael ei llofnodi—