12. Dadl: Cyfnod 4 y Bil Anifeiliaid Gwyllt a Syrcasau (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:48 pm ar 15 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 3:48, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd, a chynigiaf y cynnig. Rwy'n falch iawn o agor y ddadl y prynhawn yma ar y Bil Anifeiliaid Gwyllt a Syrcasau (Cymru), yn dilyn cwblhau cyfnod 3 yr wythnos diwethaf.

Cyflwynais i'r Bil hwn ychydig dros flwyddyn yn ôl. Ei ddiben yw mynd i'r afael â phryderon moesegol drwy wahardd defnyddio anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau teithiol. Er mwyn gwneud penderfyniad moesegol sy'n adlewyrchu barn pobl Cymru, rwyf wedi ystyried barn gyffredinol y cyhoedd ar y mater hwn. Cafodd y broses o ddatblygu'r Bil ei llywio gan ymgynghoriad a ddenodd dros 6,500 o ymatebion. Roedd mwyafrif llethol yr ymatebwyr yn cefnogi cyflwyno deddfwriaeth a fyddai'n ei gwneud yn drosedd i ddefnyddio anifail gwyllt mewn syrcas deithiol. Rwy'n ddiolchgar i bawb a roddodd o'u hamser i ymateb i'r ymgynghoriad a rhannu eu syniadau ar y mater hwn.

Mae syrcasau yn weithrediadau masnachol sy'n bodoli i ddarparu adloniant. Mae'r math hwn o adloniant sy'n cynnwys anifeiliaid gwyllt yn hen-ffasiwn. Mae anifeiliaid gwyllt yn fodau byw sydd â theimladau ac mae ganddynt anghenion cymhleth . Ni ddylid eu trin fel gwrthrychau israddol na'u hystyried yn bethau ar gyfer ein difyrrwch. Dylai plant yn arbennig gael eu diogelu rhag profiadau negyddol ac anghywir a allai ddylanwadu ar sut y maen nhw'n credu bod anifeiliaid yn ymddwyn a sut y dylen nhw gael eu trin. Rwyf eisiau i'n pobl ifanc dyfu i fyny gydag agweddau parchus a chyfrifol tuag at bob rhywogaeth.

Hoffwn i ddiolch i bawb a oedd wedi cyfrannu at gael y Bil i'r cam hwn, gan ddechrau gyda thîm bach, ond hynod ymroddgar, y Biliau yn Swyddfa'r Prif Swyddog Milfeddygol sydd, gyda chefnogaeth cydweithwyr ledled y Llywodraeth, wedi gweithio'n ddiflino. Rwyf hefyd yn dymuno cydnabod y lobïo penderfynol gan unigolion a sefydliadau trydydd sector ar y mater hwn. Rwy'n ddiolchgar i'r pwyllgorau ac Aelodau'r Senedd am eu hystyriaeth a'u gwaith craffu ar y Bil ac i staff Comisiwn y Senedd am eu cefnogaeth ym mhroses y Bil.

Hoffwn i ddiolch yn arbennig i gynrychiolwyr sefydliadau ac unigolion a roddodd o'u hamser i ddarparu tystiolaeth i'r Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig. Roedd y rhain yn cynnwys Cymdeithas Milfeddygon Prydain, People for Ethical Treatment of Animals, RSPCA Cymru, academyddion a chynrychiolwyr y diwydiant syrcas. Roedd cryfder y teimladau am y pwnc emosiynol hwn, ar ddwy ochr y ddadl, yn amlwg yn ystod y sesiynau tystiolaeth hynny. Adlewyrchwyd hyn hefyd yn ystod y sesiynau craffu yr oeddwn i'n bresennol ynddynt a'r dadleuon a gawsom ni yma yn y Senedd. Mae anghytundeb wedi bod ynghylch cwmpas y Bil, ei ddarpariaethau a'i ddiffiniadau. Er hynny, rwy'n credu ei bod yn wir dweud bod cryn dipyn o gonsensws ymhlith yr Aelodau ynglŷn â'r hyn yr ydym ni'n ceisio ei gyflawni gyda'r Bil hwn.

Bydd y Bil, os daw'n gyfraith, yn cael ei orfodi gan awdurdodau lleol. Ychydig iawn fydd yr effaith ar awdurdodau lleol, ac rwy'n disgwyl i syrcasau teithiol gydymffurfio â'r gwaharddiad. Byddwn i'n disgwyl, yn y rhan fwyaf o sefyllfaoedd, y byddai'r drosedd o ddefnyddio anifail gwyllt yn amlwg i'r cyhoedd. Rwyf eisoes wedi ymrwymo i lunio canllawiau a byddaf i'n ymgynghori ag awdurdodau lleol ynghylch datblygu'r canllawiau hynny.

Mae'n hen bryd gwahardd defnyddio anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau teithiol yng Nghymru a bydd hyn yn caniatáu dull gweithredu cyson ledled Prydain Fawr. Gwaharddodd  Llywodraeth yr Alban hyn yn 2018, a daeth gwaharddiad yn Lloegr i rym yn gynharach eleni. Os caiff ei basio heddiw, ac yn amodol ar Gydsyniad Brenhinol, bydd y Bil yn dod i rym ar 1 Rhagfyr 2020. Bydd pasio'r Bil hwn yn gam sylweddol ymlaen i anifeiliaid gwyllt yng Nghymru a thu hwnt, ac rwy'n annog yr Aelodau i'w gefnogi heddiw. Diolch yn fawr.