Diolch, Cadeirydd, a diolch i Plaid am gyflwyno dadl heddiw. Clywn siaradwyr yn aml yn dweud ar yr adeg hon, 'Ar y pwnc pwysig hwn', wel, mae dadl heddiw, os edrychwn ni ar yr holl welliannau, yn wirioneddol ar bwnc pwysig, sef: a ddylem ni barhau i fod â Chynulliad neu Senedd o gwbl? A'r ateb syml i hynny yw, 'Dylem, fe ddylem ni barhau i fod ag ef, os oes ganddo gefnogaeth ddemocrataidd pobl Cymru.' Os nad oes ganddo'r gefnogaeth honno, yna ni ddylem ni fod ag ef. Cydsyniad democrataidd yw popeth.

Ond mae angen i ni gynnal refferenda fwy neu lai bob 15 i 20 mlynedd, fel y gallwn ni ganfod yr hyn y mae'r cyhoedd yn ei gredu mewn gwirionedd, oherwydd, mae'n ddrwg gen i, Darren Millar, nid oes y fath beth â dymuniad diysgog. Mae barn yn newid dros amser, felly mae angen i ni ei fesur. Byddwn i'n dweud bod y gwelliant yr wyf i'n ei gynnig heddiw, ar gyfer Plaid Diddymu Cynulliad Cymru, yn dilyn rhesymeg cynnig Plaid Cymru. Dywed Plaid yn eu cynnig, ac rwy'n dyfynnu:

'mae pobl Cymru wedi croesawu'r gallu i Gymru weithredu'n annibynnol'.

Wel, pwy yw'r 'bobl Cymru' hyn? A yw pawb yng Nghymru â'r un meddylfryd? Mae llawer o bobl yng Nghymru yn credu bod coronafeirws wedi amlygu'r dryswch enfawr sy'n codi pan fo gennych chi bedair gwahanol Lywodraeth yn gweithredu yn y Deyrnas Unedig. Mae llawer o bobl wedi canfod nad ydyn nhw wir eisiau pedair Llywodraeth; dydyn nhw ddim eisiau pedwar GIG gwahanol ledled y DU, maen nhw eisiau un GIG. Dydyn nhw ddim eisiau pedair cyfres wahanol o reolau Llywodraeth na phedwar cynllun gwahanol ar gyfer ffyrlo; maen nhw eisiau un gyfres o reolau ac un cynllun ffyrlo, ac yn y blaen. Mae llawer iawn o bobl yng Nghymru bellach yn gweld datganoli am yr hyn yr ydyw, sef anghyfleustra costus, a dylai'r bobl hynny yng Nghymru fod â'r hawl i ddweud eu dweud.

Mae cynnig Plaid Cymru yn datgan ymhellach y byddai annibyniaeth yn rhoi mwy o ystwythder a chadernid i Gymru. Wel, yn sicr, byddai angen ystwythder ar Gymru annibynnol gan y byddai gennym ni ddiffyg enfawr yn y gyllideb, a heb Lywodraeth y DU, pwy fyddai gennym ni i roi cymhorthdal i ni? At bwy fyddai Mark Drakeford a'i gyd-Aelodau yn y Cabinet yn mynd i ymofyn cardod pe na byddem ni'n rhan o'r DU? Os yw Cymru eisiau ffynnu yn genedl annibynnol, fel y mae'n ymddangos bod Plaid yn ei gredu, yna a allan nhw ddweud wrthym ni o ble yn union y mae'r cymhorthdal o £15 biliwn bob blwyddyn o Loegr i Gymru yn mynd i ddod pan na fyddwn ni bellach yn rhan o'r DU? Oherwydd efallai y byddai pobl Cymru o bosib eisiau gwybod hynny.

A gawn ni droi ein sylw at y ddau refferendwm sydd wedi mynd i'r afael â'r mater o ba un a ddylem ni fod â chorff datganoledig yma yng Nghymru ai peidio? Yn 1979, pleidleisiodd Cymru yn erbyn datganoli; yn 1997, newidiodd Cymru ei meddwl a phleidleisio i gael Cynulliad. Roedd hynny'n ddigon teg; roedd 18 mlynedd wedi mynd heibio yn y cyfamser ac roedd achos cryf dros ofyn i gyhoedd Cymru unwaith eto. Erbyn hyn, mae 23 mlynedd wedi mynd heibio ers refferendwm 1997, a greodd y lle hwn. Yn ogystal â hynny, rydym ni wedi cael 21 mlynedd o ddatganoli. Gall y cyhoedd erbyn hyn wneud dewis gwybodus, yn seiliedig ar brofiad gwirioneddol datganoli, o ran pa un a ydyn nhw eisiau iddo barhau ai peidio. Dyna'r unig beth yr ydym ni'n ei ofyn, sef yr ymgynghorir â'r bobl.

Yn fy mhlaid i, wrth gwrs, rydym ni eisiau diddymu'r lle hwn gan ein bod ni'n credu ei fod yn wastraff arian cyhoeddus, ond nid ydym ni'n dweud bod ein syniadau ni'n bwysicach na'r hyn y mae pobl Cymru ei eisiau. Wrth gwrs, nad ydyn nhw; yr hyn yr ydym ni'n ei ddweud yn syml yw y dylem ni gael refferendwm ac yna gwneud yn union yr hyn y mae pobl Cymru yn ei ddweud wrthym ni am ei wneud. Ar ôl 23 mlynedd, mae'n hen bryd i bobl Cymru gael dweud eu dweud unwaith eto. Dyna pam yr wyf i'n cynnig y gwelliant hwn heddiw. Diolch yn fawr iawn.