COVID-19: Profion ar gyfer Staff Cartrefi Gofal

Part of 6. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:14 pm ar 15 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:14, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n credu bod y cwestiwn hwnnw'n datgelu'r gwahaniaethau a'r rhaniadau mawr mewn safbwyntiau pobl ar lefel unigol a lleol a'r sgyrsiau sydd gennym ar lefel genedlaethol gyda chyrff rhanddeiliaid. Ceir sgwrs reolaidd gyda phobl sy'n rhedeg gofal preswyl—awdurdodau lleol sy'n dal i ddarparu a chomisiynu rhannau helaeth o'r sector gofal preswyl, yn ogystal â'r darparwyr annibynnol hefyd. Ac mae hynny'n cynnwys sgyrsiau rheolaidd gyda Fforwm Gofal Cymru. Felly, nid wyf yn derbyn ei fod yn adlewyrchiad cywir nad oes unrhyw sgwrs â'r sector gofal preswyl. Ceir sgyrsiau rheolaidd rhwng swyddogion yn y Llywodraeth ac awdurdodau lleol a'r sector gofal ei hun. Ac mae hefyd yn rhan o'r her am yr iaith a ddefnyddiwn. Nid wyf yn credu mai'r gwobrau 'cheapskate' oedd moment orau Fforwm Gofal Cymru, ac nid oedd yn ffordd ddefnyddiol o ddefnyddio'r cysylltiadau a adeiladwyd yn fwriadol gennym yng Nghymru, lle mae partneriaid yn dod i siarad â'i gilydd ac yn parhau i gael sgyrsiau sy'n heriol—nid ydynt yn sgyrsiau cynnes a chysurus rhwng comisiynwyr a darparwyr, nac yn wir y Llywodraeth a Fforwm Gofal Cymru—a'r hyn y mae angen inni ei wneud yw cael perthynas sy'n cael sgwrs gadarn a gonest. A dyna'r hyn rwy'n credu sydd gennym ni. Nid wyf yn derbyn ei bod wedi bod yn rhy hwyr i ormod o bobl yn y ffordd rydyn ni wedi gweithredu. Byddwn yn gweld y dystiolaeth, a bydd yn rhaid i mi ystyried y dystiolaeth, unwaith y bydd yno, am yr effaith ar y sector hwnnw, am y dewisiadau a wnaed gennym a'r hyn y mae hynny wedi'i olygu o ran helpu i achub bywydau.

Hoffwn, er hynny, atgoffa Mr Isherwood, o ran Betsi Cadwaladr, nad yw'r syniad nad ydyn nhw wedi cyfrannu ceiniog tuag at argyfwng COVID yn wir, nid yn unig o ran y gwaith y maen nhw wedi'i wneud gyda chartrefi gofal a'r profion a ddarparwyd, y ffordd y maen nhw wedi defnyddio adnoddau'r GIG i gefnogi pobl, ond y ffordd y mae Betsi Cadwaladr—yn wir bob rhan arall o'n GIG yma yng Nghymru—wedi gwneud cyfraniad sylweddol i gadw pobl yn iach, yn ddiogel ac yn fyw, a'r ffordd y byddwn yn galw ar ein gwasanaeth iechyd i wneud hynny eto drwy'r gaeaf nesaf hwn.

Ac, fel y clywsom, mae hwn yn sector sydd wedi cael cefnogaeth fwriadol, ein gwasanaeth iechyd gwladol ni, nid yn unig o ran pobl yn clapio y tu allan i'w drysau, ond yn y gwerthfawrogiad gwirioneddol o'r ymdrechion rhyfeddol a wnaed mewn cyfnod o amser eithriadol. O safbwynt y sector gofal preswyl, mae'n ffaith bod degau o filiynau o eitemau o gyfarpar diogelu personol wedi'u darparu ar gost o fwy na £25 miliwn am ddim i'r sector hwnnw; mae cymorth staffio wedi'i ddarparu gan amrywiaeth o fyrddau iechyd i gefnogi'r sector hwnnw hefyd, gan fod staff wedi cael trafferthion. A byddwn yn parhau yn y ffordd ymarferol iawn honno i helpu'r sector, i ofalu am rai o'n dinasyddion mwyaf agored i niwed, i gadw cynifer o bobl yn iach ag sy'n bosib, ac i helpu i gadw pobl ledled Cymru, lle bynnag y maen nhw'n byw—i gadw pob un ohonom yn ddiogel.