2., 3. & 4. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 3) 2020, Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 4) 2020 a Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 5) 2020

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 26 Awst 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:02, 26 Awst 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd, a diolchaf i'r Aelodau am eu cyfraniadau i'r ddadl, y ceisiaf ymdrin â nhw yn eu tro.

Diolch i Dai Lloyd am ei gyfraniad ar ran y pwyllgor. Nodais y cywiriad sy'n ofynnol yn fy sylwadau agoriadol a chadarnheais nad oedd unrhyw effaith ymarferol ar y mater yr oedd angen ei gywiro. Nid wyf yn credu bod anghysondeb rhwng y canllawiau a'r rheoliadau, ond byddaf yn hapus i roi sylw pellach i hyn o ystyried y manylion ychwanegol y mae'r Aelod wedi'u darparu.

O ran sylwadau Andrew R.T. Davies, un o'r pedwar mater sydd yn hysbys i'r cyhoedd i raddau helaeth am yr hysbysiadau gwella a gyflwynwyd yw Wetherspoon yn Wrecsam lle bu clwstwr o achosion a fu'n gysylltiedig â'r dafarn benodol honno. Mae'n ymwneud yn bennaf â diffyg cadw pellter cymdeithasol yn yr ardaloedd staff, a dyna ddiben yr hysbysiad gwella a gyflwynwyd gan gyngor Wrecsam. Mae'n bwysig cydnabod bod hyn yn ymwneud â sut mae busnesau'n gofalu am eu cwsmeriaid, ond hefyd eu staff yn ogystal. Ac nid oedd hynny oherwydd ei bod hi'n amhosib i aelodau staff gadw pellter cymdeithasol, roedd mewn gwirionedd oherwydd nad oedd y gofynion eu hunain yn cael eu dilyn. Ac i fod yn deg, mae'r cyflogwr wedi cydnabod bod angen ailedrych ar y canllawiau a'r hyfforddiant sydd gan staff i sicrhau bod ymlyniad priodol yn y dyfodol.

O ran y sylw a wnaethpwyd am y lleoliadau addysgol, clywais ef yn gwneud yr un sylw i'r Prif Weinidog hefyd, ac wrth gwrs rydym yn trafod y rheoliadau sydd eisoes wedi'u pasio yn hytrach na'r gwaith sydd heb ei orffen eto o ddatrys ac adolygu unrhyw gyngor a roddwn ni ynghylch gorchuddion wyneb ac addysg. Fel y dywedais, nid ydynt yn rhan o'r rheoliadau, ac fel y dywedais ddoe, rwy'n disgwyl i ni wneud datganiad gan Lywodraeth Cymru heddiw. Byddai'n well gennyf fod mewn sefyllfa i wneud hynny nawr, ond mae'n bwysig ein bod yn gwneud pethau'n iawn pan fyddwn yn gwneud hynny, a phan fyddwn yn gwneud hynny bydd hynny ar ffurf datganiad ffurfiol i'r Aelodau a byddwn yn amlwg yn ateb cwestiynau yn gyhoeddus amdano. 

O ran sylwadau Neil Hamilton, nid wyf yn cytuno â'i wrthwynebiad cyson i unrhyw fesurau gan Lywodraeth Cymru yr ydym ni wedi'u gweithredu ar y sail ein bod yn cadw Cymru'n ddiogel. Nid wyf yn cytuno â'i apêl i ddileu'r holl fesurau rheoli a bod y manteision yn drech na'r difrod. Dywedais yn y gynhadledd i'r wasg ddydd Mawrth fod o leiaf 2,557 o bobl yng Nghymru wedi colli eu bywydau o ganlyniad i'r coronafeirws. Dyna'r math o ddifrod yr ydym yn sôn amdano, a heb unrhyw fesurau rheoli, credaf y byddai llawer mwy o deuluoedd wedi dioddef colled, byddai llawer mwy o bobl wedi cael niwed hirdymor i'w hiechyd. Mae hwn yn fygythiad newydd sy'n achosi marwolaethau sylweddol o fewn ein poblogaeth. Nid wyf yn credu y byddai'n gydwybodol o gwbl i Lywodraeth Cymru wrthod gweithredu i gadw ein dinasyddion yn ddiogel, ac rwy'n falch o'r ffordd y mae'r rhan fwyaf o bleidiau'r Senedd wedi cydnabod yr angen i'r Llywodraeth hon weithredu yn ystod y pandemig.

Felly, mae'r holl reoliadau a drafodwyd heddiw yn adlewyrchu ystyriaeth ofalus ynglŷn â'r ffordd orau o gydbwyso rhyddid â rheoli bygythiad parhaus y feirws. Rydym ni wedi ystyried barn amrywiaeth o bartneriaid, busnesau, awdurdodau lleol ac, yn wir, cyngor partneriaeth gymdeithasol yr wrthblaid ac undebau llafur mewn trafodaethau eraill.

Rydym yn parhau i geisio paratoi ein hunain ar gyfer yr hydref a'r gaeaf sydd ar ddod a siarad, lle y bo'n bosib, â chyd-Aelodau mewn gweinyddiaethau eraill. Ac yn hynny o beth, wrth weithredu agweddau ar ein fframwaith gorfodi, mae eraill, gan gynnwys Llywodraeth yr Alban, bellach yn ceisio dysgu o'r hyn yr ydym yn ei wneud yma yng Nghymru. Felly, nid wyf yn ymddiheuro am ochelgarwch parhaus Llywodraeth Cymru, yn enwedig am ganiatáu i bobl gymysgu'n rhydd mewn mannau dan do na ellir eu rheoleiddio. Mae'n siŵr bod pob un ohonom ni yn ddiamynedd i ymweld â ffrindiau a theulu yn eu cartrefi, a thrwy ymestyn maint posibl aelwyd estynedig, rwy'n gobeithio y byddwn yn helpu mwy o bobl i wneud hynny'n ddiogel. Ond, fel ag erioed, rhaid cymryd un cam ar y tro. Byddwn yn parhau i fod yn wyliadwrus wrth arsylwi'r dystiolaeth a chwilio am gyfleoedd i liniaru ymhellach cyn gynted â phosib, mor ddiogel â phosib. Ond, yn y cyfamser, cymeradwyaf y rheoliadau i'r Senedd.