Part of the debate – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 22 Medi 2020.
Hoffwn i gael datganiad gan y Llywodraeth ar adroddiad Llywodraeth San Steffan NRPB-M173. Rwy'n deall nad yw bellach ar gael i'r cyhoedd, ond mae'n dangos yn gwbl glir bod plwtoniwm wedi bod yn gollwng o Hinkley Point i'r aber ers degawdau. Yr hyn sy'n peri pryder arbennig yw bod adroddiad a phrofion Llywodraeth y DU, ym 1982, wedi dangos bod hynny'n gynnydd enfawr mewn gollyngiad plwtoniwm drwy'r bibell wastraff. Felly, aeth lefel uchel iawn o blwtoniwm i mewn i'r aber yn ôl gwyddonwyr, ac maen nhw, fel y dywedais i, wedi cyflwyno'r dystiolaeth. Y broblem i mi yw bod y Llywodraeth wedi caniatáu i'r mwd gael ei ollwng yn 2018 oherwydd dywedon nhw nad oedd angen profi am blwtoniwm neu allyrwyr alffa, pelydriad alffa, oherwydd nad oedd unrhyw gynnydd cyfatebol mewn gama. Nawr, yr hyn y mae adroddiad NRPB-M173 yn ei ddangos yw nad oes angen uchafbwynt mewn pelydriad gama pan fo uchafbwynt mewn plwtoniwm. Felly, mae gennych chi uchafbwynt enfawr o blwtoniwm yn gollwng i'r aber, ac rwy'n credu ei bod yn rhesymol, felly, tybio ei fod yn y mwd.