Part of the debate – Senedd Cymru am 6:30 pm ar 23 Medi 2020.
Diolch, Lywydd. Rwyf wedi cyflwyno gwelliant syml heddiw, sy'n dweud, lle bo angen, y dylai awdurdodau lleol ddefnyddio pryniant gorfodol i ddiwallu anghenion tai cymdeithasol. Rwyf wedi cefnogi prynu gorfodol ers peth amser. Rwyf hefyd wedi dadlau ers tro byd o blaid cysyniad syml ar gyfer tai, sef tai lleol yn seiliedig ar angen lleol. Mae'n safbwynt nad yw'r Blaid Lafur yn ei ddeall. Mae'n well ganddynt adeiladu tai drud y tu hwnt i allu pobl leol i'w fforddio ar safleoedd maes glas—yng Nghaerdydd, ar safleoedd maes glas y dywedasant y byddent yn eu diogelu.
Ond ni allaf ddweud bod Plaid Cymru yn gwneud yn llawer gwell. Mae Gwynedd yn cael ei chwalu. Fel y clywsom gan yr Aelod o Blaid Cymru a oedd yn cyflwyno'r cynnig, mae'n cael ei chwalu gan berchnogaeth ail gartrefi, ac eto mae cynllun datblygu lleol cyngor Gwynedd sy'n cael ei redeg gan Blaid Cymru yn galluogi cartrefi teuluol i gael eu trosi'n llety gwyliau. Nawr, doedd dim angen iddynt wneud hynny, ond fe'u gwnaethant.
Felly, ceir prinder o gartrefi i bobl eu prynu'n lleol, ac mae problem gyda fforddiadwyedd, ac eto mae Plaid Cymru, y rhai sy'n cyflwyno'r cynnig hwn ac mewn grym yng Ngwynedd, yn penderfynu gwneud y broblem yn waeth. Nawr, mae arweinydd Plaid Cymru yn ysgwyd ei ben—efallai y dylech gael gair gyda'ch grŵp yng Ngwynedd a'u cael i newid y cynllun datblygu lleol. Oherwydd dyna y mae'r Welsh National Party yn ymgyrchu i'w wneud: newid y cynllun datblygu yng Ngwynedd.