TB Buchol

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:26 pm ar 29 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:26, 29 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, rwy'n credu bod yn rhaid i ni annog pobl yn y sector sy'n gweithio mor galed pan fyddwn ni'n gweld gostyngiad i nifer yr achosion newydd mewn buchesi 24 mis yn olynol, pan fyddwn ni'n gweld mai'r nifer honno yw'r isaf ers 15 mlynedd, ac yn chwarter cyntaf eleni, yr isaf mewn unrhyw chwarter ers dechrau casglu ffigurau. Felly, mae'n bwysig ein bod ni'n annog y bobl hynny yn y sector sy'n gwneud popeth yn eu gallu, gan gynnwys ffermwyr, wrth gwrs, i ymdrin â'r clefyd ofnadwy hwn drwy ddangos bod y camau y maen nhw'n eu cymryd yn cael effaith gadarnhaol, a dyna'n union yr oedd y Gweinidog yn ceisio ei wneud.

Mae TB yn glefyd echrydus mewn gwartheg, ac mae ei effaith ar y ffermydd hynny sydd wedi gorfod gweld buchesi cyfan yn cael eu lladd yn ofnadwy, ar bobl sydd wedi buddsoddi cymaint yn y buchesi hynny dros gynifer o flynyddoedd. Yr unig ffordd o fynd i'r afael ag ef yw drwy fynd i'r afael ag ef ym mhob agwedd, drwy brofion cywir, drwy safonau bioddiogelwch uchel, drwy gynlluniau gweithredu buchesi unigol a buddsoddi yn yr wyddoniaeth fel yr ydym ni'n ei wneud yn y ganolfan ragoriaeth TB yn Aberystwyth. Mae'r rheini yn gamau y mae'n rhaid i bob rhan o'r sector gymryd rhywfaint o gyfrifoldeb am eu gweithredu.

Dywedodd yr Aelod yn ei chwestiwn atodol i mi ei bod hi'n gywilyddus—nifer yr achosion newydd yr ydym ni'n eu gweld mewn ardaloedd TB isel. Ond bydd hi'n gwybod bod 82 y cant o achosion newydd yn yr ardaloedd isel hynny yn cael eu holrhain i wartheg sy'n cael eu prynu a'u symud i mewn i'r ardaloedd hynny, gan ddod â TB gyda nhw. Dyna pam mae gan safonau bioddiogelwch uchel, profion cywir a'r mesurau eraill yr wyf i wedi sôn amdanyn nhw i gyd eu rhan i'w chwarae, ac yn y modd hwnnw, byddwn yn llwyddo gyda'n gilydd i ddileu'r clefyd ofnadwy hwn o Gymru.