Part of the debate – Senedd Cymru am 5:04 pm ar 29 Medi 2020.
A gaf i ddiolch i Vikki Howells am ei chwestiwn a'i diddordeb? Rwy'n gwybod ei bod yn angerddol iawn ynghylch yr agenda hon a'r maes hwn wrth wasanaethu ei hetholwyr. O ran yr eiddo gwag, rwy'n tybio bod dwy elfen ac nid wyf yn glir, yn benodol, pa un y mae'r Aelod wedi cyfeirio ati, felly gwnaf fy ngorau i geisio mynd i'r afael â'r ddwy. Un ohonynt yw pa un a yw at ddefnydd cymysg neu ar gyfer manwerthu yn unig, wel, mewn gwirionedd, o ran y benthyciadau a'r gefnogaeth i awdurdodau lleol, yna mae hynny at ddefnydd cymysg—nid yw wedi ei anelu'n benodol at fanwerthu—ac rydym ni wedi gweld nifer o brosiectau gwirioneddol arloesol yn digwydd ledled Cymru, lle mae eiddo gwag wedi'i drosi i greu cartrefi gwirioneddol hyfryd i bobl yng nghanol trefi, sydd nid yn unig yn creu'r cartrefi newydd hyn ond sy'n ychwanegu, gobeithio, at gynyddu bywiogrwydd y trefi hynny hefyd.
Yn ogystal â hynny, mae gennym ni hefyd y gronfa gorfodi eiddo gwag, sy'n un o'r cronfeydd a gyhoeddais yn ôl ym mis Ionawr, ac rydym ni wedi ychwanegu cefnogaeth bellach at hynny. Rydym ni wedi ymgynghori ag arbenigwr yn y diwydiant i helpu i gefnogi awdurdodau lleol o ran sut maen nhw'n bwrw ymlaen â'r gwaith gorfodi hwnnw, oherwydd yr hyn a welsom ni o'r blaen, efallai, gydag effaith cyni a pheidio â bod â'r arbenigedd hwnnw o reidrwydd ar gyfer bwrw ymlaen â hynny mewn gwirionedd, ac i gefnogi awdurdodau lleol i fod â'r hyder i fwrw ymlaen â hynny. Er gwaethaf y pandemig, rydym ni wedi bod yn gweithio'n agos gydag awdurdodau lleol er mwyn iddyn nhw ddynodi o leiaf tua thri eiddo i bob awdurdod lleol. Mae'n debyg y gallem ni ddyfalu pa rai yw'r rhain o'r ohebiaeth yn ein bagiau post llawn neu, wyddoch chi, os ydych chi ar y stryd, mae pobl yn cwyno y bu yno ers blynyddoedd a pham nad ydym ni yn gwneud rhywbeth gydag ef. Mae'n amlwg y bu hi yn anodd iawn yn aml, am nifer o resymau, i awdurdodau lleol fynd i'r afael â hynny a symud ymlaen. Felly, mae cynnydd, ond yn anffodus ar hyn o bryd ni allaf roi'r manylion am rai ohonynt—y manylion—oherwydd cyfrinachedd masnachol, ond gallaf sicrhau'r Aelod ac Aelodau eraill y byddaf yn sicr yn gwneud hynny cyn gynted ag y gallwn ni rannu'r wybodaeth honno.
O ran y grŵp gweithredu canol trefi, y mae eisoes wedi'i sefydlu. Rydym ni yn symud ymlaen i'n trydydd cyfarfod nawr ac, fel y dywedais, rwyf wedi bod yn pwyso ar yr aelodau fy mod eisiau cael y pwyslais ar y gweithredu o hynny. Roedd amrywiaeth eang o randdeiliaid yn ymwneud â hynny, ac nid yw wedi'i gyfyngu i'r aelodau hynny o'r grŵp yn unig. Rydym ni wedi cael pobl yn dod o amrywiaeth eang o feysydd i gynnig eu mewnwelediad a'u syniadau i'n helpu i lunio ein camau gweithredu yn sgil y grŵp hwnnw. Hefyd, fel y dywedais yn y datganiad, mae'n seiliedig ar grwpiau gweithredu rhanbarthol. Mae'r grwpiau gweithredu rhanbarthol mewn gwirionedd yn cyflwyno'r materion hynny ar lawr gwlad i sicrhau eu bod yn rhan o'r camau a gymerwn, efallai, ar lefel genedlaethol ledled Cymru. Ac mae nifer o themâu'n deillio o hynny, boed hynny'n bethau megis—. Rydym ni wedi sôn am sut yr ydym yn cynnig gweledigaeth o ran sut y gellid defnyddio rhywfaint o'r eiddo neu leoedd gwag hyn. Felly, efallai creu'r cyfle ar gyfer yr hyn y byddem yn ei alw'n 'fannau cyfamserol'—rydym yn cynnig y weledigaeth honno. Rydym yn ystyried a allai pob tref yn y dyfodol fod yn dref farchnad, a hefyd y gwaith sy'n ymwneud ag ymgysylltu â'r gymuned. Felly, byddwn yn fwy na pharod i rannu mwy o fanylion gyda'r Aelodau am y grŵp gweithredu, ei aelodaeth a'i waith wrth iddo fwrw ymlaen.