Part of the debate – Senedd Cymru am 5:20 pm ar 6 Hydref 2020.
Ond mae gennym ni y Ceidwadwyr Cymreig bryderon ynghylch rhai o'r rheoliadau hyn. Af i drwyddyn nhw: rheoliad 12, o ran cyfyngiadau cyrffyw ac yn enwedig lleoliadau gweithgareddau cymdeithasol—rydym ni yn llwyr gefnogi'r syniad o wasanaeth bwrdd yn unig ac yn gwisgo mygydau mewn lleoliad o'r fath, ond yr hyn yr ydym ni yn ei chael yn anodd yw nad ydym ni wedi gallu gweld y dystiolaeth sy'n dweud bod y cyrffyw am 10 o'r gloch—neu 10.20pm yng nghyd-destun Cymru—yn cael effaith sylweddol mewn gwirionedd o ran atal lledaeniad y feirws a pheidio ag atal pobl rhag symud eu gweithgareddau cymdeithasol i mewn i leoliad tŷ. Rwy'n gwybod ei fod yn weithgaredd anghyfreithlon, ond fe wnaethom ni glywed yng nghwestiynau'r Prif Weinidog heddiw gan un o'n cyd-Aelodau ei fod yn digwydd yng Nghymru a bod pobl yn parhau â'r sefyllfa gymdeithasol honno mewn partïon tŷ neu bartïon stryd. Ac felly byddwn ni yn ymatal ar y rheoliad hwnnw, oherwydd, fel y dywedais i, rydym ni'n llwyr gefnogi'r rheol bwrdd yn unig o fewn lleoliad cymdeithasol tafarn neu leoliad tebyg, ond mae gennym ni amheuon ynghylch a yw effeithiolrwydd y cyrffyw yn helpu mewn gwirionedd ac nid yn llesteirio sicrhau bod gweithgareddau cymdeithasol yn digwydd mewn amgylchedd rheoleiddiedig, fel tafarn neu fath tebyg o leoliad.
O ran gwelliant 13, sy'n ymdrin â'r cyfyngiadau a osodwyd yn Llanelli, rydym ni yn cefnogi'r rheoliadau hyn yn fawr iawn ar y sail mai dyma'r hyn yr ydym ni wedi bod yn galw amdano. Pan fo'r dystiolaeth leol yn dangos yn glir bod angen, yn hytrach na gorfodi cyfyngiadau ledled y sir neu'r rhanbarth cyfan, caiff ei wneud mor lleol â phosibl. Ac rydym yn croesawu'r ffaith bod y Llywodraeth yn defnyddio'r wybodaeth honno, ond hoffem ni iddyn nhw rannu'r wybodaeth honno yn ehangach a defnyddio'r data lleol hynny pan fyddan nhw'n cyflwyno cyfyngiadau eraill.
Cyfyngiad Rhif 8 a chyfyngiad Rhif 9 ar bapur y gorchymyn, eitemau 14 a 15, sy'n ymwneud â Chaerdydd ac Abertawe, Castell-nedd Port Talbot, Torfaen a Bro Morgannwg—byddwn yn pleidleisio yn erbyn y cyfyngiadau hyn am y rheswm nad ydym yn credu bod Llywodraeth Cymru yn defnyddio'r un meini prawf mewn gwirionedd ag y gwnaethon nhw eu defnyddio wrth bennu'r cyfyngiadau ar gyfer lleoliad tref Llanelli, yn hytrach na Sir Gaerfyrddin, a byddem ni'n croesawu'n fawr pe gallai'r Gweinidog roi hyder i ni y bydd, wrth iddo symud ymlaen, yn dechrau defnyddio'r data lleol hyn mewn ffordd fwy penodol, fel nad oes gennym ni gyfyngiadau symud ar draws sir gyfan na chyfyngiadau symud rhanbarthol.
A hoffwn i ofyn am eglurhad gan y Gweinidog: wrth edrych ar y ffigurau sydd wedi eu cyhoeddi heddiw, rydym ni'n sôn am Fro Morgannwg—. Rwy'n datgan buddiant fel un o drigolion Bro Morgannwg ac fel cynghorydd i'r awdurdod lleol yno, ond mae pobl wedi bod yn siarad—yn amlwg, rydym ni'n croesawu'r gwelliant yng Nghaerffili; wel, wrth edrych ar y ffigurau targed heddiw, mae Bro Morgannwg mewn gwell sefyllfa na Chaerffili, a hoffwn i ddeall pryd y bydd Bro Morgannwg, er enghraifft, yn cael ei hadolygu, er mwyn gallu codi rhai o'r cyfyngiadau hyn, gobeithio. Os mai dyna'r trywydd y mae Llywodraeth Cymru yn mynd i'w ddilyn yn ardal bwrdeistref sirol Caerffili, yna, siawns, ar sail y niferoedd, dylai Bro Morgannwg fod yn destun mesurau o'r fath hefyd.
A hoffwn i orffen ar y nodyn hwn, os caf i: rwyf i yn credu ei bod yn anffodus i'r Prif Weinidog ddwyn cyd-Weinidogion Ceidwadol i gyfrif, boed yn Aelodau o'r Senedd neu pa un a oedden nhw yn Aelodau Seneddol, pan fo ganddyn nhw etholwyr yn wirioneddol naill ai yn rhedeg busnesau neu'n breswylwyr yn yr ardal—. O edrych ar y niferoedd, wrth edrych ar Gonwy, er enghraifft, yr oedd cyfyngiadau sir gyfan wedi eu gorfodi arni—eu gosod arni, dylwn i ddweud—y diwrnod o'r blaen, ar y diwrnod adrodd diwethaf, 8.5 ym mhob 100,000; ar y cyfartaledd treigl saith diwrnod, 64 ym mhob 100,000; ac yn yr wythnos adrodd ddiwethaf, yr wythfed ar hugain i'r pedwerydd, 60.6 ym mhob 100,000 o achosion. Gwynedd, ychydig dros y ffin, lle nad oes unrhyw gyfyngiadau yn bodoli o gwbl—ar y diwrnod adrodd diwethaf, 16.9 achos ym mhob 100,000; cyfartaledd saith diwrnod, 73.1; a'r wythnos adrodd ddiwethaf, 72.3.
Nawr, nid wyf i'n dymuno gosod cyfyngiadau ar unrhyw ardal nad oes angen y cyfyngiadau hynny arni, ond, pan fyddwch chi'n gynrychiolydd cymuned, p'un a ydych yn aelod o'r sefydliad hwn neu yn San Steffan neu'n gynghorydd, nid ydych yn gwneud eich gwaith os nad ydych yn cyfleu barn yr etholwyr hynny. A phan fydd pobl yn gweld eu bywoliaeth yn mynd i'r wal oherwydd cyfyngiadau penodol sydd wedi eu gosod ar y busnesau hynny rhag gweithredu mewn amgylchedd maen nhw wedi ei greu sy'n ddiogel, nid ydyn nhw'n bod yn afresymol wrth ofyn i'w cynrychiolwyr gyfleu'r safbwyntiau hynny i'r Llywodraeth yn y fan yma neu'r Llywodraeth yn San Steffan neu'r awdurdod lleol, ac rwyf yn gofyn am eglurder gan y Gweinidog ynghylch sut y mae ef a'i swyddogion yn dehongli'r data pan fydd un sir, fel yr wyf i newydd ei nodi, yn destun cyfyngiadau, ac yna nid yw'r sir drws nesaf, sydd â chyfradd heintio uwch, o dan unrhyw gyfyngiadau.