6., 7., 8. & 9. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 12) 2020, Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 13) (Llanelli etc.) 2020, Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 14) (Abertawe a Chaerdydd) 2020 a Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 15) (Bro Morgannwg, Castell-nedd Port Talbot a Thorfaen) 2020

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:27 pm ar 6 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 5:27, 6 Hydref 2020

Cyfres o reoliadau o'n blaenau ni eto heddiw. Mi fyddwn ni'n cefnogi gwelliant 12, sef eitem agenda 6, oherwydd ein bod ni'n cyd-fynd yn gyffredinol â'r budd sydd yn dod o gau tafarndai ac ati yn gynnar, er ein bod ni'n credu y gellid mynd ymhellach na hynny. Mi fyddwn ni hefyd yn cefnogi gwelliant 13, sydd yn ymwneud â Llanelli, lle dangosodd y Llywodraeth eu bod nhw'n gallu gweithredu ar lefel hyperleol.

Rydym ni'n dal i ystyried beth rydym ni am wneud efo gwelliannau 13 ac 15, yn dibynnu ar beth mae'r Gweinidog yn mynd i'w ddweud wrthym ni y prynhawn yma. Y rheswm am hynny ydy, yn unol â'r hyn dywedodd Cadeirydd y pwyllgor deddfwriaeth, dwi yn credu y byddai'n wirioneddol bwysig—rwy'n credu ei bod hi'n allweddol, mewn difrif—i'r pwyllgor deddfwriaeth, a thrwy hynny y Senedd, wrth gwrs, gael gweld y data sy'n dangos yn glir pam bod angen gweithredu ar lefel ardal awdurdod lleol cyfan. Mae'n bosib bod angen, mae'n bosib bod y data yn berffaith glir, ond mae angen, er mwyn gallu cefnogi'r rheoliadau, gallu gweld y data yna, ac roeddwn i'n falch o glywed Mick Antoniw yn gwneud y pwynt hwnnw. Mae'r cyfyngiadau sydd yn cael eu cyflwyno yn rhai sylweddol—nid yr un mor sylweddol ag adeg y lockdown yn ôl ar ddiwedd Mawrth, Ebrill, Mai, ond yn sylweddol serch hynny. Mae angen inni fod yn siŵr dydy pobl ddim yn dioddef fwy nag sydd yn rhaid o ran eu llesiant ac, wrth gwrs, yn economaidd. Mae angen y data, dwi'n meddwl, er mwyn gallu penderfynu os ydy'r cyfyngiadau'n gymesur. Ac, yn achos gwelliant 13, Llanelli, mi wnaeth y Llywodraeth brofi eu bod nhw'n gallu gwneud hynny, ond nid felly efo 14 ac 15. Ac wrth gwrs, mi ddaw'r cyfyngiadau a gafodd eu cyflwyno yn y gogledd o'n blaenau ni ymhen wythnos, byddwn i'n gobeithio.

Yr elfen arall sy'n pryderu llawer ydy'r anomali lle mae yna waharddiad ar bobl o ardal cyfyngiadau uwch yng Nghymru rhag mynd i ardal risg isel, ond ddim gwaharddiad ar bobl o ardal risg uchel yn Lloegr rhag mynd i'r un ardal. Wel, mae yna ganlyniad i hynny mewn perthynas â'r rheoliadau yma. Mae hynny—yr anomali yna—yn gwneud i'r rheoliadau yma, yn eu tro, ymddangos i rai fel eu bod nhw yn annheg ac yn anghymesur—yn annheg â phobl yng Nghymru. Go iawn, yr anghysondeb sy'n annheg, felly pryd fydd Llywodraeth Cymru yn gweithredu i gael gwared ar yr anghysondeb hwnnw a sicrhau bod yr un gwaharddiadau yn berthnasol i'r bobl o'r tu allan i Gymru ag y sydd i drigolion a dinasyddion Cymru?