6. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar Wasanaethau Mamolaeth a Gwelliannau Llywodraethu ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:05 pm ar 13 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 6:05, 13 Hydref 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch am y cwestiynau. O ran y darlun eang o wasanaethau mamolaeth ledled Cymru, mae'r sicrwydd rheolaidd y mae adran y prif nyrs yn ei roi o ran gwasanaethau bydwreigiaeth yn dangos bod pryderon yn cael eu trin yn briodol ar draws y gwasanaeth, a bod gwasanaethau mamolaeth yn ddiogel. Ac rwy'n gobeithio bod hynny'n ddefnyddiol o ran darparu'r sicrwydd hwnnw yn sgil yr ymgysylltu rheolaidd a gawn drwy'r prif swyddog nyrsio â gwasanaethau bydwreigiaeth.

O ran yr amser ar gyfer adolygiadau archwiliadau clinigol, ni allaf ac ni fyddaf yn rhoi cyfnod amser pendant, oherwydd rhan o'r her, fel y dywedais yn fy natganiad, yw ein bod wedi gweld cynnydd ac wedi disgwyl i rhwng 140 a 160 o adolygiadau gael eu hadolygu, ac mae'n bosibl y bydd mwy o fenywod a'u teuluoedd yn dod ymlaen. A chredaf na fyddai'n ddefnyddiol i mi osod yr hyn a fyddai'n anochel yn cael ei ystyried yn darged i'r adolygiadau hynny ddod i ben, a'r peth pwysicaf mewn gwirionedd yw i'r adolygiadau ddod i ben. Byddwn yn dysgu mwy wrth i ni fynd drwy gam cyntaf y tri chategori ac, fel y dywedais, yr oeddwn yn gallu dweud heddiw y dylai'r categori cyntaf hwnnw adrodd erbyn diwedd y flwyddyn galendr hon. Ond fy mhrofiad i yw, unwaith y byddwch yn dechrau gosod fframiau amser ar gyfer gwaith a ddylai gael ei arwain gan y dystiolaeth, ac y dylid ei arwain drwy roi ystyriaeth briodol mewn ffordd sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn, yna mae pwysau amser ei hun yn arwain at effaith annefnyddiol iawn ar deuluoedd ac ar staff.

Mae hynny'n mynd yn ôl at y pwynt am gymorth i deuluoedd, ac rwy'n falch eich bod wedi'i godi, oherwydd mae gennym linell gymorth bwrpasol. Rydym hefyd wedi gallu cael rhywfaint o gefnogaeth gan Sands sy'n elusen, fel y gwyddoch, sy'n ymdrin â cholli babanod, ac mae'r cymorth hwnnw ar gyfer teuluoedd y bydd angen cymorth arnynt. I lawer o deuluoedd, yn anffodus, er eu bod ar y naill law yn edrych ymlaen at gael adolygiad annibynnol o'r gofal y maen nhw a'u teuluoedd wedi'i gael—ac mae'n bwysig cydnabod nad oedd pob teulu yn y 160 o adolygiadau wedi colli plentyn—gan ddeall y byddant, llawer ohonynt, yn ail-fyw profiadau anodd. Felly, mae'n bwysig iddyn nhw gael eu cynorthwyo, a dyna pam y mae'r gefnogaeth benodol honno gennym ar waith.

Bydd angen i ni hefyd gynorthwyo staff a fydd, unwaith eto, yn gweld hyn fel cyfnod anodd o bosibl. Ac fel y cofiwch o adroddiadau blaenorol, ymyrrodd y bwrdd iechyd wrth edrych eto ar ddiwylliannau'r gweithle, a dealltwriaeth o sut y mae rhai o'r ymddygiadau a nodwyd â manylder anodd iawn yn adroddiad cyntaf y panel, sut yr aed i'r afael â'r rheini a symud ymlaen mewn modd cadarnhaol.

Fe wnaethoch chi ofyn cwestiwn am effeithiau COVID ar wasanaethau mamolaeth ac, yn benodol, yn y bwrdd iechyd hwn gyda gweithgarwch, o gofio bod yna nifer o heintiau a gafwyd mewn ysbytai a hefyd COVID sy'n dod i mewn o'r gymuned. Yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg, mae canolfan Tirion yn dal ar gau, fel y dywedais yn fy natganiad, felly nid wyf yn disgwyl i'r uned honno dan arweiniad bydwragedd agor nes ei bod yn ddiogel gwneud hynny. Roedd i fod i agor ddechrau mis Hydref ac, fel y dywedais, bydd ar agor pan fydd yn ddiogel gwneud hynny. Mae gwasanaethau mamolaeth ar y ddau safle arall yn parhau ac, wrth gwrs, mae'r tîm bydwreigiaeth cymuned yn parhau i ddarparu gofal mewn cymunedau i fenywod a'u teuluoedd.

Felly, dyna'r sefyllfa bresennol, ond os bydd unrhyw ran o'r darlun hwnnw'n newid, yna byddaf i neu'r bwrdd iechyd yn gwneud hynny'n glir i'r cyhoedd ac, yn wir, i holl Aelodau'r Senedd sy'n cynrychioli'r rhan hon o Gymru.