Fel y dywed ein cynnig, rhaid inni gydnabod effaith andwyol sylweddol y cyfyngiadau coronafeirws lleol ar fusnesau a chyflogwyr eraill, a nodi'r angen i sicrhau bod cyfyngiadau coronafeirws sy'n effeithio ar gyflogwyr yn gymesur. Er mwyn helpu i gadw ein heconomi'n weithredol a diogelu rhag trosglwyddiad COVID, mae angen data lleol arnoch, ac oni bai bod Llywodraeth Cymru yn darparu hyn, bydd rhaid dod i gasgliadau amlwg. Yn hytrach, mae'n ymddangos bod penderfyniad y Prif Weinidog hwn ar gyfyngiadau symud yng Nghymru yn seiliedig ar bapur nad yw wedi'i adolygu'n ddigonol gan gymheiriaid i'w gyhoeddi. I fod yn glir, adolygiadau gwyddonol gan gymheiriaid yw conglfaen gwyddoniaeth.

Derbyniwyd y datganiadau canlynol gan etholwyr yn sir y Fflint, Wrecsam, Sir Ddinbych a Chonwy: 'Hoffwn gwestiynu dilysrwydd y cyfyngiadau teithio lleol a osodir ar gynghorau yng ngogledd Cymru. Os byddaf yn teithio y tu allan i fy sir fy hun, er mwyn mynd i heicio y gwnaf hynny, pan fyddaf ar fy mhen fy hun, i helpu gyda fy mhroblemau iechyd meddwl. Tybed a fyddech yn gallu tynnu sylw'r gweinidogion iechyd a'r Prif Weinidogion at hyn ar fy rhan. Rwy'n teimlo fy mod yn byw dan unbennaeth yma yng Nghymru o'i chymharu â rhannau eraill o'r DU'; 'Rwy'n ysgrifennu fel dinesydd pryderus i fynegi fy niolch am y ffordd y mae nifer o Aelodau o'r Senedd wedi siarad yn erbyn y cyfyngiadau gwarthus a chwerthinllyd a osodwyd ar ogledd Cymru gan Lywodraeth Cymru. Rwy'n byw ym Mhrestatyn, sy'n golygu y gallaf deithio 30 milltir a mwy ond dim ond 2 filltir i'r dwyrain a 3 milltir i'r gorllewin'; 'Ni allwn gael diod mewn bar sy'n dilyn mesurau cadw pellter cymdeithasol gyda'n cymdogion neu ffrindiau agos eraill, ac eto gallwn grwydro o amgylch archfarchnad orlawn, lle gallwn godi a rhoi eitemau yn ôl ar y silffoedd'; 'Ni oedd yr unig bobl yn y bar ac rydym yn teimlo dros y staff oherwydd, os bydd hyn yn parhau, byddant yn cau gan arwain at golli llawer o swyddi. Mae bron fel petai Llywodraeth Cymru yn targedu twristiaeth a'r sector lletygarwch yn fwriadol'; 'Rwy'n ysgrifennu atoch gyda phryder mawr i fynegi fy siom a fy nicter parhaus ynglŷn â'r ffordd y mae Llywodraeth Cymru yn ymdrin â'r argyfwng coronafeirws sy'n parhau. Mae'n teimlo fel pe baem yn byw mewn unbennaeth'; 'Rwy'n byw hanner milltir o'r ffin â Lloegr, felly rwy'n byw'r rhan helaethaf o fy mywyd yn Lloegr: deintydd, trin traed, hamdden ac yn y blaen. Gallaf deithio 30 milltir i'r cyfeiriad arall ac aros yn y sir, ond nid hanner milltir dros y ffin. Nid yw'n gwneud synnwyr o gwbl'; 'Rwy'n llwyr gefnogi'r frwydr yn erbyn COVID, ond rhaid ei gweld yn ei chyd-destun. Mae'r cyfyngiadau COVID yn llawn anghysondebau ac yn afresymegol. Yn ogystal â hynny, mae'r gwahaniaeth yn y rheoliadau rhwng Cymru a Lloegr yn ddryslyd ac nid ydynt o gymorth, yn enwedig i'r rheini ohonom sy'n byw ar y ffin. Mae llawer o fusnesau wedi'u caethiwo mewn sefyllfaoedd amhosibl lle na allant ennill a byddant yn methu o ganlyniad i bolisi Llywodraeth Cymru'; 'Rwy'n pryderu am gyfraddau heintio COVID-19 ond yn ofni bod Llywodraeth Cymru ar ryw fath o grwsâd ac mae'n ymddangos eu bod yn benderfynol o ddefnyddio cyfyngiadau symud llym fel y prif ateb. Rhaid imi gyfaddef fy mod yn aelod ffyddlon o'r Blaid Lafur, ond ni allaf gefnogi'r cyfeiriad hwnnw yma'; 'Rwy'n ei chael yn frawychus ac yn hurt y gall Llywodraeth Cymru ddatgan yn agored fod yn rhaid i chi gytuno â'u polisïau cymdeithasol cyn y gallwch gael arian gan y Llywodraeth'. Mae'r dyfyniad hwn yn sarhad difrifol ar ddemocratiaeth luosogaethol a'r cam cyntaf ar y ffordd, rwy'n dyfynnu, at unbennaeth ffasgaidd.

Ysgrifennodd cynrychiolwyr lletygarwch: 'Mae'n destun pryder mawr fod offerynnau mor ddi-awch yn cael eu hystyried eto, o ystyried y niwed sylweddol a achoswyd i'n sector yn ystod y cyfyngiadau symud cenedlaethol yn gynharach eleni'; ac, 'Mae gennyf nifer o gleientiaid sy'n gweithredu busnesau lletygarwch, ac mae pob un ohonynt wedi cael trafferth aros yn hyfyw yn economaidd ond hefyd wedi rhoi diogelwch gweithwyr a chwsmeriaid yn gyntaf bob amser. Rydym yn dal i gael ein gyrru gan yr ysfa i osgoi risg, pan ddylem fod yn rheoli risg—system raddio achrededig trwydded i fasnachu wedi'i monitro, gyda neges glir i ddefnyddwyr er mwyn darparu rhywfaint o gysur yn ystod y pandemig hwn.'

Mae'n anghydnaws hefyd fod Llywodraeth Cymru wedi eithrio busnesau gwely a brecwast bach rhag cymorth grant eto. Ddoe, dywedodd y Gweinidog cyllid wrthyf y dylent siarad â Busnes Cymru, ond ar ôl rhoi cynnig ar hyn droeon, dywedant y byddai unrhyw gytundebau benthyca yn eu gwthio i ddyled na ellir ei rheoli ac maent yn ailddatgan eu bod yn cefnogi'r economi leol ac y dylai fod ganddynt hawl i gymorth. Beth yn union sydd gan y Llywodraeth hon yng Nghymru yn erbyn busnesau gwely a brecwast yng Nghymru? Mae'r penderfyniadau hyn yn cael eu gwneud yng Nghaerdydd, a rhaid i'r Llywodraeth hon yng Nghymru gael ei dwyn i gyfrif gan y cyhoedd. Gobeithio y bydd y cyfryngau'n nodi hynny hefyd. Diolch.