Part of the debate – Senedd Cymru am 3:46 pm ar 21 Hydref 2020.
Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Dwi'n falch iawn o fod yn cefnogi'r cynnig deddfwriaethol yma heddiw. Mi glywsom ni Alun Davies yn dweud ei fod o'n ystyried ei hun yn ffodus iawn i fod yma. Dim ond 3 y cant sy'n cael ataliad ar y galon y tu allan i'r ysbyty sydd yn goroesi, ac mae ymchwil yn dangos bod CPR ddim ond yn cael ei drio mewn rhyw 20 i 30 y cant o achosion. Felly, yn gyffredinol, mae yna waith i'w wneud i sicrhau bod pawb yn cael y cyfle gorau i oroesi. Mae angen inni edrych ar pam fod pobl ddim yn fodlon mentro i roi CPR—efallai fod pobl ddim yn gwybod sut i'w wneud neu fod pobl yn ofn brifo rhywun, neu hyd yn oed fod pobl yn ofn trosglwyddo clefydau yn yr hinsawdd sydd ohoni.
Mae CPR a dysgu CPR, felly, mor, mor bwysig. Dwi wedi derbyn hyfforddiant fy hun, fel y mae llawer o Aelodau'r Senedd yma. Dwi wedi caniatáu defnyddio fy swyddfa etholaethol i ar gyfer cynnal dosbarthiadau CPR, ac mae eisiau ymestyn hyn allan i gymaint o bobl â phosib. Mae Llywodraeth Cymru yn argymell y dylai CPR gael ei ddysgu mewn ysgolion, ond dydy o ddim yn orfodol, fel mae o yn Lloegr a'r Alban. Mae eisiau newid hynny.
Ond hefyd, wrth gwrs, nid dim ond mewn ysgolion y mae angen cynnig yr hyfforddiant. Mae yna gynlluniau gan Sefydliad Prydeinig y Galon, gan Ambiwlans Sant Ioan, y Groes Goch Brydeinig ac yn y blaen. Mae eisiau ymestyn y rheini, ac mae'n rhaid cael strategaethau wedyn, onid oes, i wneud yn siŵr bod hynny yn digwydd a bod pawb yn cael cyfle i gymryd rhan mewn hyfforddiant o'r fath?
Elfen arall wedyn, wrth gwrs, ydy'r angen am fynediad digonol i ddiffibrilwyr. Mae yna waith gwych yn cael ei wneud gan ymgyrchoedd llawr gwlad, yn fy etholaeth i fel etholaethau llawer o Aelodau eraill yma, i sicrhau bod yna fwy o'r peirannau yma yn ein hetholaethau ni. Un peth ydy cael y peirannau, ond mae eisiau i bobl allu eu defnyddio nhw hefyd. Ond dwi yn arbennig o falch o allu tynnu sylw at y cymal yn y cynnig deddfwriaethol yma sy'n gofyn am sicrhau mynediad digonol i ddiffibrilwyr cymunedol ymhob rhan o Gymru. Allwn ni ddim dibynnu ar wirfoddolwyr brwd mewn rhai ardaloedd sydd am sicrhau bod eu pentref nhw neu eu rhan nhw o'r dref neu'r ddinas yn cael un—mae'n rhaid i hyn fod yn rhan o strategaeth genedlaethol.
Felly, oes, mae yna gynigion wedi cael eu gwneud o'r blaen, ac oes, mewn ffordd, mae yna bethau a all gael eu gwneud heb ddeddfwriaeth i gyflwyno rhai o'r newidiadau yma, ond cefnogwch y bwriad yn y cynnig yma i ddefnyddio pob un arf posib, yn cynnwys arfau deddfwriaethol, fel bod mwy o bobl yn cael yr ail gyfle a gafodd Alun.